تاثیر پلی‌آمین‌ها بر پاسخ‌های آنتی‌اکسیدانی گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) در شرایط تنش خشکی

Authors

  • سید یحیی صالحی لیسار دانشیار گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز ، استان ادربایجان شرقی ،تبریز، بلوار 29 بهمن ، دانشگاه تبریز
Abstract:

سابقه و هدف: خشکی رایج‌ترین عامل تنش‌زای غیر زیستی می‌باشد که بیش از سایر عوامل، رشد و نمو گیاهان را کاهش می‌دهد. از این جهت، شناسایی عوامل موثر در افزایش تحمل گیاهان نسبت به خشکی ضروری است. گیاهان در مقابله با خشکی ترکیبات آنتی-اکسیدانی را برای مقابله با تنش اکسیداتیو افزایش می‌دهند. پلی‌آمین‌ها به عنوان تنظیم‌کننده‌های رشد، نقش مهمی در حفظ تمامیت غشاهای سلولی و کاهش تولید گونه‌های اکسیژن فعال در شرایط تنش خشکی دارند. گلرنگ یک گیاه زراعی روغنی، دارویی و صنعتی از تیره آفتابگردان است. بسیاری از مطالعات بر روی گیاهان دیگر نشان داده‌اند که پلی‌آمین‌ها سبب افزایش تحمل به تنش‌های محیطی می‌شوند، اما واکنش گلرنگ به غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین تحت تنش خشکی مشخص نیست. بر همین اساس، این پژوهش برای بررسی تاثیر پلی‌آمین‌های مزبور روی فعالیت آنتی‌اکسیدان‌‌های آنزیمی و غیر آنزیمی، میزان پراکسیداسیون لیپیدی و پایداری غشاها در گلرنگ انجام گرفت. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال 1396-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه تبریز انجام گرفت. در این پژوهش تاثیر غلظت‌های مختلف پوتریسین+اسپرمین (0+0، 40+40، 40+60 و 60+40 میکرومولار) بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان (آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسید‌دیسموتاز و پراکسیداز)، غلظت مالون‌دی‌آلدئید، پراکسید هیدروژن و نشت الکترولیت، آنتی‌اکسیدان‌های غیر‌آنزیمی (فنل‌ها، فلاونوئید‌ها و آنتوسیانین‌ها) در گلرنگ تحت آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی) و آبیاری محدود (40 درصد ظرفیت زراعی) مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان در مرحله 7-6 برگی برای اندازه‌گیری‌های مختلف برداشت شدند. یافته‌ها: آبیاری و محلولپاشی پلی‌آمین‌ها، میزان آنتی‌اکسیدان‌های آنزیمی و غبر آنزیمی، غلظت مالون‌دی‌آلدئید، پراکسید هیدروژن و نشت الکترولیت را به طور معنی‌داری تحت تاثیر قرار داد. اثر متقابل این عوامل نیز برای تمام صفات معنی‌دار بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسیددیسموتاز، فلاونوئید کل برگ‌ها و و آنتوسیانین‌ها در اندام هوایی به طور معنی‌داری تحت تیمار خشکی نسبت به گیاهان شاهد افزایش یافت. محلول‌پاشی غلظت‌های 40+60 میکرومولار و 60+40 میکرومولار پوتریسین+اسپرمین در گیاهان تحت تنش سبب افزایش معنی‌دار فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و غلظت آنتوسیانین‌ها گردید. تنش خشکی در برگ‌ها سبب افزایش معنی‌دار محتوای مالون‌دی‌آلدئید، پراکسید هیدروژن و نشت الکترولیت‌ها گردید. غلظت مالون‌دی‌آلدئید و میزان نشت الکترولیت‌ها در نتیجه کاربرد پوتریسین+ اسپرمین به طور معنی‌داری کاهش یافتند. نتیجه‌گیری: تنش خشکی با القاء تنش اکسیداتیو اثر منفی بر رشد گیاه گلرنگ داشت. به طور کلی کاربرد 40+60 میکرومولار و 60+40 میکرومولار پوتریسین+اسپرمین در کاهش گونه‌های فعال اکسیژن ناشی از کمبود آب موثر بودند. محلول‌پاشی برگی 60+40 میکرو‌مولار پوتریسین+اسپرمین، پراکسیداسیون لیپیدها، نشت الکترولیت و غلظت پراکسید هیدروژن را از طریق افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و افزایش فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها کاهش داد و منجر به افزایش تحمل خشکی گلرنگ گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که محلولپاشی 40+60 میکرومولار و 60+40 میکرومولار پوتریسین+اسپرمین می‌تواند برای کاهش اثرات مخرب تنش خشکی در مراحل اولیه رشد گیاه استفاده شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر محلول‏پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژی گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط تنش خشکی

به‌منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک تحت شرایط تنش خشکی بر برخی خصوصیات موفولوژیکی، عملکرد دانه و عملکرد روغن گلرنگ رقم محلی اصفهان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اصلی این آزمایش شامل چهار سطح مختلف تنش خشکی (آبیاری پس از 50، 80، 130 و 180 میلی‏متر تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل محلول‏‏پاشی اسید هیومیک (به میزان ص...

full text

تاثیر هیدروپرایمینگ بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش خشکی

Priming is an effective method to improve seed viability that might be resulted to increase of seed germination percent and germination rate under stress conditions, such as drought stress. So, in this research the effect of seed priming on seed germination characteristics of safflower were evaluated under drought stress. A factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with t...

full text

تأثیر تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدسالیسیلیک و کیتوزان بر صفات مورفولوژیک گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در منطقه سیستان

به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک و کیتوزان بر گلرنگ، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری در زمان تخلیه 25، 50 و 75 درصد آب قابل استفاده خاک به‌عنوان تیمار اصلی و چهار سطح محلول‌پاشی شامل عدم مصرف (شاهد)، محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک (424/0 گرم در لیتر)، محلول‌پاشی کیتوزان (5 گرم در ...

full text

تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ (carthamus tinctorius)

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ (charthamus tinctorius) رقم سینا ، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل ، تنش خشکی به صورت قطع یک دوره آبیاری شامل چهار سطح شاهد ، قبل از تکمه دهی ، بعد از تکمه دهی ، در مرحله پر شدن دانه و تراکم بوته شامل سه سطح 200 ، 300 و 400 هزار بوته در هکتار در سه تکرار در سال زراعی 1388 در م...

15 صفحه اول

تاثیر پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر روابط شاخص‌های رشد و عملکرد در گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

سالیسیلیک اسید ازجمله هورمون‌های گیاهی است که اثرات بهبود دهنده‌ای روی رشد و عملکرد گیاهان تحت شرایط مختلف محیطی دارد و می‌تواند بعنوان یک تنظیم کننده رشد جهت بهبود رشد گیاه در شرایط تنش آب مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید روی شاخص‌های رشد و عملکرد در گیاه گلرنگ آزمایشی به صورت اسپیلت، اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. تنش خشکی به عنوان کرت اصلی د...

full text

تأثیر سیتوکینین بر صفات فیزیولوژیک گلرنگ (carthamus tinctorius l.) در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر تیمار محلول پاشی سایتوکینین بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گلرنگ در شرایط تنش و کنترل آزمایشی در بهار سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا گردید. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل سه عاملی بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاکتور اول تنش خشکی در دو سطح (شاهد و تنش خشکی)، فاکتور دوم ارقام بهاره گلرنگ در دو سطح (گلدشت و زنده رود) وفاکتور سوم محلول پاشی ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 2

pages  157- 171

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023