تاثیر پذیری فردوسی از کلینی

author

  • مهدی دشتی دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران.
Abstract:

دیباجة شاهنامه، سندی است، گویا بر عقائد و باورها، اهداف و انگیزه‌ها و نیز منابع فردوسی در سرایش شاهنامه. در این نوشتار برآنیم تا مستنداً آشکار سازیم که از جمله منابع اصلی حکیم طوس در این دیباجه، کتاب الکافی مرحوم ثقة الاسلام کلینی (م:329 ق) است. مشابهت‌ها و در واقع یگانگی‌ها میان مضامین دو کتاب به اندازه‌ای است که احتمال هر فرضی جز تأثّری آگاهانه و عامدانه را به یکسو می‌نهد و نشان می‌دهد که فردوسی این حکیم شیعی متألّه چگونه از نخستین و مهم‌ترین مجموعه حدیثی شیعه، به نحوی هنری، عمیق و آگاهی بخش سود برده و در عین حال هویت فرهنگی خویش و کتابش را معین ساخته است. و البته این تأثّر که چنانکه خواهیم دید نه از سر اتفاق و توارد که کاملاً آگاهانه و عامدانه بوده است، به مخاطبان این پیام را می‌رساند که غرض از نظم شاهنامه نه احیای داستانهای کهن و فرهنگ فسردة گذشتگان؛ بلکه ریختن فرهنگ ناب اسلامی در ظرف این روایات و انتقال این مظروف اصیل به مردمی است که در روزگار غلبه نامردمی ها امکان آشکار و مستقیم سخن گفتن با ایشان نبود. و ظاهراً همین، سبک و سیاقی شد که بعدها دیگر نویسندگان و شاعران بدان تأسّی جستند و دانه معنا و حقایق مطلوب را در ظرف قصه‌ها و حکایت‌ها آوردند و البته مخاطبان را تحذیر دادند که اسیر صورت داستانها نگردند و مظروف را متوجه باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جامعه پذیری و بازجامعه پذیری سیاسی در نظام وظیفه مطالعه نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد

هدف پژوهش حاضر بررسی نگرش دانشجویان دربارهجامعه­پذیری و بازجامعه­پذیری سیاسی در نظام­وظیفه است. متغیرهای اصلی این پژوهش تأثیر نظام­وظیفه بر تغییر نگرش به خانواده، دوستان و محیط اطراف و نگرش دانشجویان به کارکرد‌های اجتماعی و کارکردهای سیاسی نظام­وظیفهدر سه سطح نظام سیاسی، مقام­های سیاسی و شناخت سیاسی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد بیشتر دانشجویان با تأثیر نظام­وظیفه بر تغییر نگرش مشمولان به خا...

full text

تاثیر پذیری حافظ از اثیر اخسیتکی

حافظ ،شاعری است که بیشترین توجه وتأمل را به سخنوران پیش ازخود داشته، به طرق مختلف ازآثار آنان در شعر خود بهره برده است.یکی ازشاعرانی که با استناد به شواهد زیادی که دراین مقاله ذکر می شود،به طور قطع ویقین می توان گفت حافظ  دیوان او را مطالعه کرده وبه اشعارش نظر داشته، اثیر اخسیکتی شاعرتوانا و نامدار قرن ششم است. دراین پژوهش، نشان داده می شودکه،حافظ در زمینه های مختلفی ازشعر اثیر بهره برده است. ا...

full text

تاثیر پذیری منوچهری دامغانی از معلقه امروالقیس

منوچهری دامغانی از جمله شاعران طراز اول ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری است . او بر ادب عربی و اشعار شاعران عرب و بر احوال و آثار شاعران پارسی احاطه داشت و نیز بر علوم دینی و ادب و طب و نجوم واقف بود . منوچهری به اظهار علم و فضل در شعر اصرار داشت ، از این رو نام بسیاری از شاعران پارسی و تازی و اصطلاحات مهجور عربی را استعمال کرده ، اما هیچ یک از اینها از جذابیت شعر او نکاسته است . تشبیهات وی بدی...

full text

روایت شیخ کلینی از مستثنیات ابن ولید در نوادر الحکمه

نوادر الحکمه، اثر محمّد بن احمد بن یحیی اشعری یکی از مهم­ترین منابع اصیل روایی و از مآخذ کتاب­های چهارگانه شیعه است. دانشمندان شیعه این کتاب را به نیکویی ستوده‌اند، جز آن که محمّد بن حسن بن ولید، محدث نقّاد قرن سوم، بر پاره‏‏ای از راویان آن خرده گرفته و روایات مؤلف نوادر الحکمه از این راویان را استثنا نموده و در خور روایت و نقل ندانسته است. نجاشی، سیاهه این راویان را در فهرست خود فراهم آورده است. ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  1- 12

publication date 2013-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023