تاثیر همیاری باکتری سودوموناس فلورسنس در کاهش اثرات تنش شوری در کانولا (Brassica napus L.)

سابقه و هدف: تنش کلرورسدیم از مهمترین تنشهای محیطی است که به همراه تنش خشکی بیشترین سهم از تنشهای غیرزیستی در کاهش تولید گیاهان زراعی مختلف را به خود اختصاص داده است. باکتریهای محرک رشد گیاه در ریشه گیاهان تک و دو لپهای مستقر شده و بوسیله مکانیسمهای مستقیم و غیر مستقیم باعث تقویت رشد گیاه می گردند. باکتری های محرک رشد سیستم ریشه را تغییر داده و تولید هورمونهای گیاهی و سیگنالهای مختلف منجر به تقویت گیاه می شود. تلقیح گیاهان با باکتریهای ریزوسفری محرک رشد به همراه استفاده از ارقام مقاوم از راهکارهای مناسب در کاهش اثرات منفی تنش کلرورسدیم به شمار میرود. این آزمایش به منظور بررسی اثر تلقیح باکتری سودوموناس فلورسنس در تعدیل اثرات تنش شوری بر روی ارقام کانولا انجام گرفت. مواد و روشها: آزمایش در سیستم کشت هیدروپونیک به صورت طرح کرتهای دو بار خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اصلی سه سطح کلرورسدیم (0، 150 و 300 میلی مولار)، فاکتور فرعی دو سطح باکتری (تلقیح و عدم تلقیح گیاهچهها با باکتری) و فاکتور فرعی فرعی شش رقم کلزا (Hyola308 Sarigol، RGS003، Amica، Hyola420 و Olga) بود. یافتهها: تجزیه و تحلیلهای آماری نشان داد که میانگین شاخص های رشد شاملRGR، AGR، LAR، NAR، LAD و RLGR و محتوای نسبی آب برگ (RWC) در سطوح مختلف کلرورسدیم و باکتری اختلاف معنیدار دارد. تنش باعث کاهش 50 درصدی میانگین شاخصهای رشد شد و تلقیح گیاهچه ها با باکتری به غیر از شاخص میانگین نسبت سطح برگ (LAR) در بقیه شاخصها اثر مثبتی در کاهش اثرات تنش داشت. اعمال شوری باعث افزایش 3 برابری پرولین برگ کلزا شد و این افزایش در ارقام تلقیح شده با باکتری در سطوح مختلف تنش بیشتر بود. میزان های محلول و محتوای کلروفیل a، b و کل با افزایش غلظت کلرورسدیم کاهش نشان داد. تنش کلرورسدیم باعث افزایش یونهای سدیم و کلراید و کاهش یون پتاسیم در برگهای گیاه کلزا شد، ولی تلقیح باکتری با گیاهچه ها باعث کاهش تجمع یونهای سدیم و کلراید و افزایش پتاسیم در ارقام کلزا شد. نتیجه گیری: با توجه به تجزیه های انجام شده در مورد میانگین شاخصهای رشد و صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه میتوان نتیجه گرفت که اثر تنش شوری ناشی از کلرور سدیم با تلقیح باکتری سودوموناس فلورسنس سویه FY32 که مولد آنزیم ACC-دآمیناز است، تعدیل می یابد. حضور باکتری و همیاری آن با گیاه توانایی رشدی گیاه را به روشهای مختلف تقویت کرده و از این رو میتوان استفاده از باکتریهای محرک رشد را در کاهش اثرات تنش شوری و سایر تنشهای غیر زیستی معرفی کرد.