تاثیر شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر جیره بر فعالیت برخی از آنزیم های هیدرولیتیک بخش های مختلف شیرابه شکمبه، ابقای نیتروژن و هماتولوژی در بره های پرواری دالاق

چکیده سابقه و هدف: در پرواربندی گوسفندان، بدلیل مصرف جیره ای که حاوی میزان کنسانتره بالا و علوفه پایین ، بر هم خوردن تعادل محیط شکمبه امری یحتمل به نظر می‌رسد. باتوجه به تحقیقات صورت گرفته فعالیّت آنزیمهای شکمبه نیز با توجه به وضعیت شکمبه بخصوصpH تغییر میکند و خاصیت ذاتی بافر ها مبنی بر بهبود شرایط محیطی شکمبه و همچنین تاثیر احتمالی شکل فیزیکی کنسانتره بر فعالیت شکمبه، تحقیق حاضر جهت بررسی تاثیر شکل فیزیکی کنسانتره(پلت و آردی) و نوع بافر جیره (بی‌کربنات‌سدیم و سسکویی‌سدیم‌بی‌کربنات) بر فعالیّت برخی آنزیمهای هیدرولیتیک شکمبه شامل کربوکسی متیل سلولاز، میکروکریستالین سلولاز، فعالیّت تجزیه کاغذ صافی، پروتئاز و آلفا آمیلاز در بخشهای مختلف شیرابه شکمبه (شامل بخش جامد، خارج سلولی و درون سلولی) و ابقای نیتروژن و همچنین هماتولوژی خون بره های پرواری دالاق انجام گرفت. موادوروش ها: به منظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر جیره بر بر فعالیّت برخی آنزیم‌های هیدرولیتیک شکمبه، ابقای نیتروژن و هماتولوژی خون در بره های پرواری نژاد دالاق از 28 رأس بره ی نر 2/1±6 ماهه با میانگین وزن 7/2±28 استفاده شد.این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل2*2 و در دوره 98 روزه ( 14روز عادت پذیری و 84 روز دوره اصلی) با 4 تیمار و7 تکرار انجام شد. نمونه گیری از مایع شکمبه جهت اندازه گیری فعالیّت برخی آنزیم های هیدرولیتیک شکمبه در هفته ی پایانی دوره اصلی صورت گرفت تا آزمایش های مربوط به این پارامتر انجام شود. همچنین در روز 60 پرواربندی 4رأس بره از هر تیمار بطور تصادفی انتخاب و به قفس های متابولیکی منتقل شدند وبعد از 3روز عادت پذیری به مدت 6 روز متوالی، ادرار و مدفوع گوسفندان جمع آوری شد تا تعادل نیتروژن نیز با استفاده از مقادیر مصرف و دفع ازت از طریق ادرار و مدفوع برآورد شد. برای تعیین فراسنجه هـای خـونی روز پایانی 3 ساعت بعد از وعده خوراک مصرفی صـبح، خون گیری از سیاهرگ وداج گرفته شد و بلافاصـله به آزمایشگاه انتقال یافـت. پارامترهای خونی از جمله گلبولهای سـفید خون، نوتروفیل، ائوزینوفیل، لمفوسیت و مونوسیت اندازه گیـری شـد و گلبولهـای قرمـز خـون، هموگلـوبین، هماتوکریـت، حجـم متوسـط گلبولهای قرمـز، میـانگین هموگلـوبین سـلولی و میـانگین غلظـت هموگلوبین سلولی نیز تعیین گردید. یافته‌ها: براساس نتایج به دست آمده تغییر شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر تاثیر معنی‌داری در فعالیت کل آنزیم های کربوکسی متیل سلولاز، میکروکریستالین سلولاز(آویسلاز)، فعالیّت تجزیه کاغذ صافی، آلفا آمیلاز و پروتئاز ندارد. با وجود این که جیره تیمارهای آزمایشی در فعالیت بخش‌های مختلف آنزیم پروتئاز و فعالیّت تجزیه کاغذ صافی اثر گذار بوده است اما این تاثیر به حدی نبوده که فعالیت کل این آنزیم ها را تغییردهد. در رابطه با توازن نیتروژن نیز اختلاف معنی داری بین نیتروژن مصرفی، مجموع نیتروژن دفعی و ابقا نیتروژن در بین گروه های آزمایشی یافت نشد و تنها نیتروژن دفعی از طریق مدفوع تحت تاثیر بافر سسکویی سدیم کربنات نسبت به گروه های دریافت کننده بافر بی کربنات سدیم افزایش یافت. همچنین هیچ گونه اختلاف معنی داری بین پارامترهای هماتولوژی بره ها نیز مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: این مطالعه مشخص نمود که شکل فیزیکی کنسانتره و نوع بافر اختلاف معنی داری را در فعالیت کل آنزیم های کربوکسی متیل سلولاز، میکروکریستالین سلولاز(آویسلاز)، فعالیّت تجزیه کاغذ صافی، آلفا آمیلاز و پروتئاز و توازن نیتروژن و همچنین داری بین پارامترهای هماتولوژی بره ها ندارد.