تاثیر درآمدهای نفت بر روند دولت سازی در دوره پهلوی اول

Authors

  • احمد ساعی دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • اسماعیل ربیعی دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی- جامعه شناسی سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • سعید میر ترابی استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
Abstract:

   این مقاله بر آن است تا تبیین نماید در آمد نفتی در دوره پهلوی اول چگونه بر روند دولت سازی تاثیر گذار بوده است؟ فرضیه اصلی مقاله این است که فرایند دولت سازی در این دوره، آمرانه و به شکل شبه مدرنیستی و در نتیجه اضافه شدن درآمدهای نفتی به منابع دولت صورت گرفت و برهمین اساس توسط جامعه پذیرفته نشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با روی کار آمدن رضا شاه قیمت نفت به شکل قابل توجهی بالا رفت، درآمدهای نفت با تامین منابع مادی دولت سازی در کنار دیگر منابع برای کشور ایران به روند ساخته شدن دولت در چهار حوزه تامین نظم،  توسعه دستگاه بورکراسی،  نهاد سازی و توسعه گرایی را تسهیل و تسریع کرده اما به جهت خودکامگی، رضاشاه نتوانست توازن منطقی لازم میان حوزه‌های مختلف ساخته شدن دولت پدید آورد. در نتیجه دولت سازی در دوره پهلوی اول به شکل شبه مدرنیستی شکل گرفته و در نهایت شکست خورد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی و تاریخی است بدین ترتیب که داده ها به شکل کتابخانه‌ای و از طریق فیش برداری جمع آوری و تجزیه و تحلیل می شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر درآمدهای نفت بر نهادها: رویکرد PVAR

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر درآمدهای نفتی بر عملکرد نهادها در کشورهای صادرکننده نفت بوده است. در این راستا از داده‌های 18 کشور نفتی طی دوره زمانی 2012-1996 و الگوی خودتوضیح برداری پانل (PVAR) استفاده شده است. سپس الگوی مورد مطالعه شامل چهار متغیر رشد اقتصادی، تورم، آزادی اقتصادی و درآمدهای نفت و گاز، با استفاده از روش-شناسی PVAR مورد برآورد قرار گرفت. نتایج آزمون علیت گرنجری نشان می‌دهد، درآم...

full text

اهداف و روند سیاست فرهنگی دولت پهلوی اول برای ایلات و عشایر

در تکاپویی که در آستانه به قدرت رسیدن پهلوی اول،برای چاره‌اندیشی توسعه نایافتگی ایران صورت گرفت،ایلات و عشایر ایران در معرض اتهام قرار گرفتند که با مرکزگریزی،تمرد،غارت و ستیزه‌های مداوم ایلی و عشیره‌ای ایران بر پایه سه اندیشه دولت‌سازی،ملت‌سازی و مدون‌سازی اقدام به خط مشی گذاری برای ایلات و عشایر نمودند و پس از آرام سازی و خلع سلاح،اسکان و سلب قدرت از روسای آنان برای ساماندهی فرهنگی ایلات و عشا...

full text

رابطه مالیاتی دولت و اصناف در دوره پهلوی اول: نارضایتی از مالیات صنفی

اصناف و پیشه‌وران از جمله گروه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند که حیات آنان در روند نوسازی دورره پهلوی اول، دچار تحولاتی شد. یکی ازمهمترین این تحولات به القای رسمی قانون مالیات صنفی در آذر سال 1305ش مربوط می‌شود که در واکنش به ناتوانی اصناف در پرداخت این نوع مالیات صورت گرفت. این مقاله درصدد است تا براساس روش توصیفی-تبیینی و با استفاده از اسناد و منابع مرتبط، به واکاوی مهمترین علل نارضایتی و ناتوانی ...

full text

وضعیت و جایگاه اجتماعی نظامیان در دوره پهلوی اول و تاثیر آن بر واقعه شهریور 1320

تشکیل قشون متحدالشکل توسط رضاخان تحولی اساسی و نوین در تاریخ ایران بود. اگرچه در پژوهش­های تاریخ معاصر بطور مفصل به نقش و عملکرد سیاسی و نظامی قشون رضاشاه پرداخته شده اما تاکنون هیچ کاوشی در اوضاع و شرایط داخلی ارتش و همچنین روابط و مناسبات موجود میان سربازان و درجه­داران و افسران و امرای آن و نیز جایگاه اجتماعی آنان صورت نگرفته است. پژوهش حاضر برای نخستین بار درصدد است با تکیه بر منابع موثق بو...

full text

بررسی روند چگونگی شکل گیری و گسترش نهاد نوین پست در دوره قاجار و پهلوی اول

چکیده زمان روی کارآمدن قاجارها، هیچگونه سیستم ارتباطی منظمی در کشور وجود نداشت. کشور از یک دوره نسبتاً طولانی جنگ و کشمکش های نیروهای سیاسی برای دست یابی به قدرت، آسیب جدی دید بود و بسیاری از زیرساخت های ارتباطی شبکه حمل و نقل خصوصاً چاپارخانه ها نابود شده بود. در زمان نادرشاه، حتی سربازان شاغل در این مراکز به میدان های جنگ فراخوانده شده بودند؛ در نتیجه هیچ سازمان رسمی جهت فرستادن اطلاعات ...

full text

بررسی جامعه شناختی تاثیر قدرت سیاسی بر شهرنشینی وشهرسازی در دوره پهلوی اول

مقدمه: در این مقاله از منظری جامعه شناختی به بررسی تاثیر قدرت سیاسی بر شهرنشینی و شهرسازی در عصر پهلوی اول پرداخته شده است. رضاشاه با تحولاتی که در نظام آموزشی، اداری، مالی و نظامی و..ایجاد کرد، شکل و محتوای جامعه و روابط اجتماعی را دگرگون ساخت . شروع تحولات شهرسازی و شهر نشینی به مفهوم جدید آن نیز تا حد زیادی مربوط به این روزگار است. روش پژوهش: با استفاده از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 46

pages  116- 95

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023