تأملی در چیستی عدالتخانه و روند تحول مفهومی آن

Authors

  • مسعود آتشگران دانشجوی پژوهشگاه علوم انسانی
Abstract:

چکیده جنبش عدالت‌خواهی ایرانیان در عهدقاجار در صیرورت خود با مفهوم عدالتخانه گره خورد و به بسط حوزۀ‌معنایی آن منتهی گشت. لذا برای فهم درست‌تر این مفهوم بایستی متغیرهای تأثیرگذار بر آن را شناسایی کرد و به این مساله پاسخ گفت که چه عواملی در پیوند با مفهوم عدالتخانه قرار داشتند و به چه میزان و محدوده‌ای بر تحول معنایی آن اثر گذاردند؟ نگارندگان با استفاده از روش تحلیل‌گفتمان می‌کوشند با بررسی حوزه‌های گفتمانی موجود در جامعۀ آن روز به ارزیابی تعامل این گفتمان‌ها با مفهوم عدالتخانه بپردازند. ناگفته روشن است که تلقی‌های متفاوتی از مفهوم عدالتخانه وجود داشت: خواست توده‌های مردم، اصلاح‌قضایی بر بنیان سنت رایج جامعه بود؛ اما افکار و آراء سران‌جنبش متعدد بود؛ بخشی لزوماً راهبردسیاسی نداشتند و به دنبال نظام‌قضائی کارآمد و مستقل بودند، قسمی یک‌باره به دنبال استقرار قانون و مجلس مشروطه بودند. در پی بست نشینی در حرم عبدالعظیم و بی توجهی دولت به مطالبات معترضان طباطبایی خواهان "مجلس‌عدالت" شد و مخالفین دولت "مبعوثان‌ملت" را طلب کردند. نه مجلس طباطبایی لزوماً اصلاح‌قضایی بود و نه مجلس آزادیخواهان حتماً مشروطه. سرانجام سرسختی عین‌الدوله نظرات متعدد سران‌جنبش را در چارچوب گفتمان‌‌واحدی موسوم به "مجلس‌شورای‌ملی" و ایجاد مشروطه متمرکز نمود. .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأملی بر تحول مفهومی عفو در گستره حقوق بین‌الملل

عفو، چشم‌پوشی مقامات کشور از اعمال گذشته تمامی یا گروه خاصی از افراد است که مجرم شناخته شده‌اند و اغلب مشروط به بازگشت آن‌ها به تبعیت از حاکمیت است. موافقان عفو معتقدند که اعطای عفو، نیاز جوامع در‌حال گذاری است که ره به سوی صلح و ثبات دارند. اما مخال...

full text

کثرت گرایی حقوقی؛ تأملی در چیستی مبنای التزام آوری قاعدة حقوقی و متغیرهای تحول نظام حقوقی

ثرتگرایی حقوقی میتواند محدود به تحلیل و برداشتی شکلی یا فنّی شده، به معنای حکومت مکانیسمهای حقوقی متفاوت بر موقعیتهای حقوقی یکسان باشد؛ بااینحال، این معنا از کثرتگرایی حقوقی، مانع شناخت همۀ واقعیت های نظام حقوقی و چگونگی تحولات نظام حقوقی است.کثرتگرایی حقوقی را باید نه در سطح مکانیسمهای حقوقی، بلکه در سطح مبانی و منشأهای التزامآوری قاعدة حقوقی جستجو کرد. این معنا از کثرت گرایی، می تواند به صورت...

full text

تأملی بر چیستی تنوع‌پذیری باورها و مبانی نظری آن

یکی از مهم‌ترین ارکان کثرت‌گرایی معرفتی، کثرت‌گرایی در باورهاست. از همین‌رو، وقتی سخن از کثرت‌گرایی معرفتی به ‌میان می‌آید از پرداختن به مسئله کثرت‌گرایی در باورها ناگزیریم. شاید بتوان ادعا کرد، یکی از مهم‌ترین وجوه معقولیت کثرت‌گرایی در باورها، وجود قابلیت تنوع در خود باورهاست. به نظر می‌‌رسد، تردید و عدم یقین در خصوص برخی باورها، احتمالاً با امکان تنوع در باورها ارتباط دارد. باورهایی که قطعی ن...

full text

چیستی ایمان و مقومات مفهومی آن از دیدگاه فخرالدین رازی

از دیدگاه رازی، ایمان در لغت مصدری از دو فعل «تصدیق» و «امان» و در اصطلاح عبارت از «تصدیق و معرفت با قلب» و «اقرار با زبان» است و زمانی که معرفت با قلب حاصل گردد، اقرار با زبان نیز در ظاهر حاصل می‌شود. وی معتقد است مقومات مفهومی ایمان، یکی «تصدیق و معرفت قلبی» و دیگری «اقرار زبانی» است و عمل از حوز? مفهومی ایمان خارج است؛ زیرا عطف عمل بر ایمان باعث تکرار است. او که بر این باور است که اعتقاد و ا...

full text

تأملی در چیستی خاموشی ضمیر

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

full text

تأملی بر تحول مفهومی عفو در گستره حقوق بین الملل

عفو، چشم پوشی مقامات کشور از اعمال گذشته تمامی یا گروه خاصی از افراد است که مجرم شناخته شده اند و اغلب مشروط به بازگشت آن ها به تبعیت از حاکمیت است. موافقان عفو معتقدند که اعطای عفو، نیاز جوامع در حال گذاری است که ره به سوی صلح و ثبات دارند. اما مخالفان برآنند که عفو موجب گسترش فرهنگ بی کیفری است و مغایر با قواعد حقوق بشری مندرج در کنوانسیون های مختلف است. آن ها در این راستا به آرای نهادهای داخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 27

pages  177- 197

publication date 2015-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023