تأملی در «المقصد الأقصی فی ترجمة المستقصی» تألیف حسین بن حسن خوارزمی کبروی (قرن نهم)

Authors

  • محمود فضیلت دانشیار گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
  • معصومه ظفری دیزجی دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
Abstract:

در فهرست منابع و سیره پژوهی، متأسفانه نامی از کتاب «المستقصی» نگاشتۀ نیمۀ دوم قرن ششم از ابوالکرم عبدالسلام محمد بن حسن بن علی الحجی الفردوسی الاَنْدَرَسفانی ، به چشم نمی‌خورد و با آنکه جدّ و جهد نویسندگان این مقاله در دستیابی به نسخة اصلی یا نسخه بدل‌های سده‌های ششم، هفتم و هشتم هجری تا کنون به غایت مطلوب نرسیده است ، نظر  به قدمت این کتاب و جامع حدیث بودن مؤلف آن ، شناخت این اثر لازم به نظر می‌رسد . و از آن جا که تا کنون نسخه‌ای خطی از اصل آن به دست نیامده ، تصحیح «المقصد الأقصی فی ترجمة المستقصی » از حسین خوارزمی (متوفای قرن نهم) گامی موثر در شناخت بیشتر منابع سیره و شیوۀ سیره نویسی در قرن ششم هجری است. با تصحیح این نسخه ، به زوایای زندگی و آثار «اندرسفانی» پی می‌بریم. کسی که انس خالدوف با مطالعۀ نسخۀ  بی‌نام مؤلف ، از نام کتاب «المستقصی» ، پی به مؤلف آن ، یعنی اندرسفانی می‌برد. شناخت اندرسفانی نیز که در فرهنگنامه های اعلام از او یادی نشده -  اهمیت بسیار دارد. «المقصد الاقصی» علاوه بر شناسایی شخصیت والای مذکور ، ما را با شخصیت علمی و ارزش وجودی حسین خوازرمی بیشتر آشنا می‌کند و با توجه به حجم بسیار اشعار وی در این اثر ، گامی آغازین است برای تصحیح دیوان او که به اشتباه به حسین منصور حلاج منسوب است . این مقاله به بررسی ارزش نسخة « المقصد الأقصی فی ترجمة المستقصی» و لزوم نسخه‌شناسی آثار حسین خوارزمی می‌پردازد .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأملی در «المقصد الأقصی فی ترجمة المستقصی» تألیف حسین بن حسن خوارزمی کبروی (قرن نهم)

در فهرست منابع و سیره پژوهی، متأسفانه نامی از کتاب «المستقصی» نگاشتۀ نیمۀ دوم قرن ششم از ابوالکرم عبدالسلام محمد بن حسن بن علی الحجی الفردوسی الاَنْدَرَسفانی ، به چشم نمی خورد و با آنکه جدّ و جهد نویسندگان این مقاله در دستیابی به نسخة اصلی یا نسخه بدل های سده های ششم، هفتم و هشتم هجری تا کنون به غایت مطلوب نرسیده است ، نظر  به قدمت این کتاب و جامع حدیث بودن مؤلف آن ، شناخت این اثر لازم به نظر می رسد...

full text

مدرسة ترجمة حنین بن اسحاق

پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته‌اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می‌آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی‌تردید می‌توان حنین را بزرگ‌ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده‌اند. او در این عرصه شیوه‌گذار بود و مکتب‌دار. به اعتقاد حنین هر ت...

full text

تصوف تشیع گرای قرن نهم

One of the basic religious characteristics of the ninth century is the propagation of shiism and the public inclination of people towards it. The Teymoori policy of religious freedom which was the continuation of Mongol's policy provided a setting for a clash of opinions. In this developed exceedingly, and the preliminary steps for the formation of peace made available after Teymoori's victo...

full text

فضل الله بن روزبهان خنجی و شریعتنامه نویسی در قرن نهم

با ظهور شاه اسماعیل صفوی و تأسیس حکومت صفویه، در ایران و ایجاد حکومتی متمرکز بر اساس عقاید شیعی، شریعتنامه نویسی بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. یکی از افرادی که برای مقابله با صفویان اندیشه تجدید خلافت و جمع کردن آن با سلطنت مطلقه را در قالب شریعتنامه نویسی مورد توجه قرار داد، فضل بن روزبهان خنجی است. مقاله حاضر به بررسی آرا و نظریات وی در این زمینه در دو دوره از زندگی اش، یعنی در عصر آق قوینلوه...

full text

حسن بن عباس بن حریش و کتاب إِنَّا أَنْزَلْنَاه فی لَیلَهِ الْقَدرِ وی: بررسی نمونۀ کتابی عرضه شده بر امام

The question of the validity of the book We Have Sent It Down on the Night of Ordainmentby HasanIbn Abbās Ibn Harish al-Razi is the point of disagreement among the traditionists of the two schools of tradition of Qom and Baghdād. The traditionists of Qom such as Saffar, Koleini and Sheikh al-Sadoq have accepted the validity of the book and have reported its hadiths among their hadith sources un...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 4

pages  91- 110

publication date 2013-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023