تأملی بر کارکرد آموزشی دانشگاه‌های نسل سوم در ایران: ارائه الگوی مفهومی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌ها و ارائه الگوی کارکرد آموزشی دانشگاه‌های نسل سوم در ایران، انجام شده‌است. روش کار: این پژوهش با توجه به ماهیت آن به لحاظ هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده‌ها در قالب پژوهش-های کیفی است که از مجرای مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و هدفمند با 18 نفر از خبرگان صورت پذیرفته‌است. جامعه آماری شامل، خبرگان صنعتی به‌عنوان نماینده بخش صنعت، مدیران و کارشناسان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به‌عنوان نماینده بخش دولتی و سیاست‌گذاری و اعضای هیئت علمی به‌عنوان نماینده بخش دانشگاهی، بوده‌اند. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل محتوا و فرایند سه مرحله‌ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده‌است. یافته‌ها: اجرای فرایند کدگذاری باز منجر به شناسایی چهل و هشت مفهوم اصلی گردید. پس از تجزیه تحلیل و طبقه‌بندی داده‌ها، در خصوص مدل کارکرد آموزشی دانشگاه‌های نسل سوم، مدل پیشنهادی در قالب شش سازه انتخابی، یازده مقوله محوری و چهل و هشت مفهوم باز بیان شد. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر این بود که دانشگاه‌های نسل سوم از لحاظ آموزشی، نیازمند ویژگی‌های مشابه و متمایزی با سایر دانشگاه‌ها هم‌چون تاکید بر ارائه آموزش‌های کاربردی، مهارت‌محور، ارائه آموزش‌های کوتاه مدت برای صنعت، اجرای هدفمند دوره‌های کارآموزی، گسترش رویکرد کارآفرینی و تجاری‌سازی، تاکید بر نیازسنجی آموزشی از صنایع است. از این‌رو، دانشگاه‌ها می‌توانند با عطف توجه به این موارد و با در نظر گرفتن نیازهای اقتصادی- اجتماعی منطقه‌ای خود به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری آموزشی در راستای حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل سوم اقدام کنند.