تألیف به مثابه‌ی ترجمه (آسیب‌شناسی ترجمه‌ها در ایرانِ عصر ناصری1264-1313 هـ ق)

دوره‌ی ناصرالدین شاه از نظر ترجمه‌ی آثار اروپایی، به دلیل تشکیل نهادهای ترجمه‌ای، مانند دستگاه مترجمان دولتی، دارالفنون، دارالترجمه‌ی ناصری، و اوج‌گیری ترجمه و پرداختن منسجم به این موضوع بسیار اهمیت دارد.در همین دوره برای اولین بار، با رشد و گسترش ارتباط‌های خارجی، به ترجمه‌ها به منزله‌ی ابزار کسب شناخت و دانش جدید و نوگرایی موضوع به‌طور جدی‌تر توجه شد، همچنین در این دوره ترجمه‌ی مبتنی بر رویکرد روبنایی جای خود را به ترجمه با رویکرد تجددخواهی داد. در بررسی ترجمه‌ها اجزای اقتباس و حذفی‌های درون‌متنی‌ ما را با فضاهای ذهنی که منشأ ماجراها و حوادث پیش‌آمده در لایه‌های بیرونی حیات ایرانی است، آشنا می‌کند.چگونگی تلاقی ذهن ایرانی با اندیشه‌ها و علوم جدید، متون جدید و بسترهای اجتماعی و سیاسی و دانش مترجمان درباره‌ی موضوع‌های ترجمه‌ای از عوامل اصلی غلبه‌ی سبک خاص ترجمه‌های موسوم به «تالیف‌های ترجمه‌ای»یا گرایش به ترجمه‌های غیرمستقیم از متون جدید شد. به لحاظ روش و نوع رویکرد، این مقاله «درباره‌ی» فرایند ترجمه‌هاست، و «از» ترجمه‌ها سخن نمی‌گوید، به عبارت دیگر ساختارها و رویکردهای حاکم بر دسته‌بندی ادوار ترجمه را محور اصلی بررسی قرار داده و بر حسب ضرورت، مبحث‌های جزئی درباره‌ی متون ترجمه‌ای به منزله‌ی مصداق مطرح می‌کند.