تأثیر 12 هفته تمرینات هوازی شدت متوسط بر تراکم استخوانی و شاخص‌های سرمی استخوان در زنان یائسة کم‌تحرک

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر 12 هفته‌ای تمرین هوازی با شدت متوسط بر تراکم مواد معدنی استخوانی مهره‌های کمری و گردن ران و نیز سطوح سرمی کلسیم و فسفر در زنان یائسة کم‌تحرک بود. جامعة آماری این پژوهش را زنان یائسة سالم و کم‌تحرک 55 تا 70 سالۀ شهرستان ارومیه تشکیل دادند. جهت انجام پژوهش، 20 زن یائسة سالم و کم‌تحرک داوطلب و واجد شرایط (با میانگین سنی 12/2±60 سال، قد 17/6±71/156 سانتی‌متر، وزن 28/10±47/72 کیلوگرم و شاخص تودة بدن 24/3±46/29 کیلوگرم بر مترمربع) به‌صورت تصادفی در دو گروه فعالیت ورزشی (11 زن) و کنترل (نه زن) قرار گرفتند. گروه فعالیت ورزشی به‌مدت 12 هفته، هر هفته سه جلسه و در هر جلسه به‌مدت 50 تا 60 دقیقه تمرین هوازی پیاده‌روی و دوی سبک با شدت 65 الی 70 درصد حداکثر ضربان قلب را در نوبت صبح اجرا کرد، اما گروه کنترل در هیچ مداخله‌ای شرکت نداشت. شایان‌ذکر است که 24 ساعت قبل و نیز پس از 12 هفته برنامة تمرینی، به‌منظور اندازه‌گیری تراکم استخوانی و شاخص‌های سرمی، به‌ترتیب دانسیتومتری و نمونه‌گیری خون از گروه فعالیت ورزشی و کنترل به‌عمل آمد. همچنین، ارزیابی تراکم استخوانی مهره‌های کمری و گردن ران با دستگاه دگزا انجام شد و ارزیابی سطوح سرمی کلسیم و فسفر به‌ترتیب با دستگاه‌های اتوآنالایزر و بیوتکنیکال این‌استرومنت ایتالیا صورت گرفت. علاوه‌براین، اطلاعات مربوطه با به‌کارگیری روش آماری توصیفی و استنباطی آنکوا در سطح معناداری (0.05≥P) و با استفاده از نرم‌افزار اس. پی. اس. اس نسخة 23 تجزیه‌و‌تحلیل گردید. نتایج نشان می‌دهد که در گروه فعالیت ورزشی در مقایسه با گروه کنترل پس از 12 هفته تمرین هوازی شدت متوسط، تفاوت معناداری در تراکم استخوانی مهره‌های کمری و گردن ران، تی اسکور مهره‌های کمری و گردن ران و نیز سطوح سرمی کلسیم و فسفر مشاهده نمی‌شود (P>0.05). نتایج درون‌گروهی نیز تفاوت معناداری را در هیچ‌یک از متغیرها نشان نمی‌دهد (P>0.05). به­طورکلی، یافته‌ها بیانگر آن است که 12 هفته برنامة فعالیتورزشی هوازی با شدت متوسط مانند پیاده‌روی و دوی سبک، تأثیری بر تراکم استخوانی و سطوح سرمی کلسیم و فسفر ندارد.