تأثیر کود ‌دامی و محلول‌پاشی اسیدهای آمینه بر ویژگی‌های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)

با توجه به اثرگذاری‌های سوء‌کاربرد کود‌های شیمیایی در بوم‌نظام‌های زراعی، به‌کارگیری مدیریت‌های پایدار عنصرهای ‌غذایی و منابع غیر شیمیایی، از اولویت‌های نظام‌های تولید پایدار است. این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر کود دامی و محلول‌پاشی اسید‌آمینه بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز در بهار سال 1392 در اراضی تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران واقع در فیروزکوه انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول شامل کود دامی در پنج سطح (0، 3، 6، 9 و 12 تن در هکتار) و عامل دوم محلول‌پاشی ترکیبی تجاری از چند اسیدآمینه (هیومی‌فورته) در دو سطح (بدون ‌محلول‌پاشی و محلول‌پاشی) بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع ‌بوته، قطر ‌ساقه، شاخص‌ سطح برگ، عملکرد زیست‌توده (بیوماس)، عملکرد دانه و درصد اسانس بودند. نتایج نشان داد، بیشترین ارتفاع بوته (83/62 سانتی‌متر) و عملکرد زیست‌توده (71/9281 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 9 تن در هکتار کود ‌دامی به دست آمد. ولی کاربرد 12 تن کود دامی در هکتار باعث بیشترین شاخص سطح برگ (42/1)، عملکرد دانه (84/1399 کیلوگرم در هکتار) و درصد اسانس (56/0 درصد) شد. همچنین محلول‌پاشی اسیدهای آمینه تأثیر معنی‌داری بر همۀ صفات مورد بررسی داشت. نتایج مقایسۀ میانگین نشان داد، بیشترین ارتفاع بوته (27/61 سانتی‌متر)، شاخص سطح برگ (28/1)، عملکرد زیست‌توده (15/7693 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (92/1110 کیلوگرم در هکتار) و درصد اسانس (50/0 درصد) از محلول‌پاشی اسید‌آمینه به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد، کاربرد کود دامی و محلول‌پاشی اسیدهای آمینه در تأمین عنصرهای غذایی گیاه دارویی گشنیز در نظام‌های تولید پایدار نقش مؤثری دارند.