تأثیر کافیین بر استرس اکسایشی و آنتی اکسیدان‌های غیر آنزیمی در پی یک جلسه فعّالیّت ورزشی فزاینده

چکیده کافیین به عنوان یک مکمّل آنتی اکسیدانی، فعّالیّت‌های ورزشی را تحت تأثیر قرار ‌می‌دهد. هدف این پژوهش، بررسی اثر کافیین و یک جلسه فعّالیّت ورزشی فزاینده بر استرس اکسایشی (MDA) و آنتی اکسیدان‌های غیر آنزیمی GSH و ویتامین E در سرم خون مردان فعّال بود. آزمودنی‌ها، 10 نفر داوطلب از دانشجویان پسر رشتة تربیت بدنی بودند که در یک آزمون طرح دوسوکور با مصرف دوز mg/kg 5 کافیین یا دارونما بر روی نوارگردان تا رسیدن به واماندگی شرکت کردند. آزمون در 2 روز مجزّا برگزار شد و هر آزمودنی در هر جلسه تحت یکی از شرایط مصرف کافیین یا دارونما قرار گرفت. نمونه‌های خونی پیش از فعّالیّت ورزشی و مصرف دارونما یا کافیین (پیش آزمون) و بلافاصله پس از قطع آزمون ورزشی (پس آزمون) جمع‌آوری شد. یافته‌های پژوهش با استفاده از آزمون‌های T وابسته و مستقل در سطح معناداری (05/0 > P) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS/13.5 انجام گرفت. نتایج تحقیق، حاکی از آن بود، مقادیر MDA در گروه دارونما افزایش معناداری یافت (05/0 > P) در حالی که مقادیر GSH و ویتامین E (به ترتیب 05/0 > P و 005/0 > P) کاهش پیدا کرده بود؛ امّا مقادیر MDA در گروه کافیین به طور معناداری کاهش یافت (005/0 > P) و ویتامین E و GSH به ترتیب افزایش‌های غیر معنادار و معناداری را نشان دادند (05/0 < P و 05/0 > P). علاوه براین مقایسة مقادیر MDA و GSH در بین گروه‌هاتفاوت معناداری را نشان داد (05/0 > P). در صورتی که این اختلاف برای متغیّر ویتامین E به سطح معناداری نرسید (05/0< P).      به طور کلّی به نظر ‌می‌رسد، مصرف دوز 5 میلی گرم کافیین فشار اکسایشی ناشی از فعّالیّت ورزشی وامانده‌ساز را کاهش ‌می‌دهد و در تقویت سیستم آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی نقش مؤثّری دارد.