تأثیر مصرف غلات کامل بر پروفایل متابولیک در دختران چاق: یک کارآزمایی بالینی متقاطع

سابقه و هدف: هرچند گزارش شده است که غذاهای غنی از غلات کامل پروفایل متابولیکی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اطلاعات محدودی در این زمینه در کودکان وجود دارد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مصرف غلات کامل بر قند خون ناشتا و فراسنج‌های چربی خون در کودکان چاق یا دارای اضافه وزن صورت گرفت. مواد و روشها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی متقاطع (cross-over) 44 دختر چاق یا دارای اضافه وزن (نمایه توده بدنی بالاتر از صدک 85 برای قد و وزن) 15-8 ساله شرکت کردند. پس از یک دوره دو هفته ای run-in (قبل از شروع مطالعه) ، افراد به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و مقایسه تقسیم شدند. به افراد گروه مداخله لیستی از غلات کامل (شامل: نان‌های تیره (سنگگ و بربری)، برنج قهوه ای، بیسکوئیت سبوس دار، سبوس گندم، جوانه گندم و برشتوک) داده شد و از آنان خواسته شد که برای مدت 6 هفته روزانه 50% از تعداد سروینگ غلات به دست آمده را به غلات کامل اختصاص دهند. به افراد گروه مقایسه نیز لیستی از غلات کامل داده شد و از آنان خواسته شد که اقلام ذکر شده در این لیست را تا پایان مرحله مداخله دریافت نکنند. پس از یک دوره 4 هفته ای شستشو فاز دوم مطالعه برای مدت 6 هفته آغاز شد و گروه‌ها جابجا شدند. نمونه ی خون ناشتا قبل و بعد از هر فاز مطالعه برای اندازه‌گیری پروفایل متابولیکی جمع آوری شد. یافتهها: میانگین سنی و شاخص توده بدنی (BMI) افراد مورد مطالعه به ترتیب 49/1±2/11 سال و 5/2±57/23 کیلوگرم بر متر مربع بود. میانگین فشارخون سیستولیک و دیاستولیک افراد به ترتیب 7/9±4/111و 1/9±4/66 میلی متر جیوه بود. ما تأثیر معنی‌داری از مصرف غلات کامل بر سطح قندخون ناشتا (9/1- در برابر، 8/3 میلی‌گرم در دسی لیتر 01/0P=)، تری‌گلیسیرید سرم (16- در برابر، 7 میلی‌گرم در دسی لیتر 01/0P=) و افزایش معنی‌داری را در سطح لیپوپروتئین با چگالی بالای سرم (3/6 در برابر، 6/5- میلی‌گرم در دسی لیتر 05/0P=) بعد از 6 هفته یافتیم. اثر معنی‌داری از مصرف غلات کامل بر سطوح سرمی کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی پایین و همچنین فشار خون مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه از تأثیر مثبت مصرف غلات کامل بر قند خون ناشتا و برخی از فراسنج‌های چربی خون (تری‌گلیسیرید و لیپوپروتئین با چگالی بالای سرم) در کودکان چاق و یا دارای اضافه وزن حمایت می‌کند. واژگان کلیدی: غلات کامل، پروفایل متابولیکی، چاقی، اضافه وزن، دختران