تأثیر مدیریت چرای مراتع بر اشکال مختلف کربن آلی در دشت پنتی ایذه در استان خوزستان

Authors

  • احمد لندی استاد گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
  • سعید حجتی دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
  • علیرضا اوجی دانشجوی دکتری گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز،
Abstract:

سابقه و هدف: خاک، یک منبع کلیدی و به‏عنوان کنترل‏کننده چرخه‏های ژئوشیمیایی، آب و موجودات زنده و بزرگترین و اصلی‏ترین مخزن ماده‏ی آلی محسوب می‏شود. اطلاعات کمی در ارتباط با تأثیر مدیریت قرق بر اشکال مختلف کربن در خاک‏های مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مدیریت قرق بر میزان و اشکال مختلف کربن خاک در برخی خاک‏های مراتع دشت پنتی در استان خوزستان انجام شد. مواد و روش‏ها: براین اساس، دو مرتع با مدیریت‏های مختلف (قرق شده و تحت چرا) در دشت پنتی ایذه انتخاب و سپس از 15 نقطه به صورت تصادفی و از دو عمق سطحی (0 تا 20 سانتی‏متری) و زیر سطحی (20 تا 40 سانتی‏متری) نمونه‏برداری صورت گرفت. پس از هواخشک کردن نمونه‌های خاک و عبور آن‌ها از الک دو میلی‌متری، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و اشکال مختلف کربن خاک شامل کربن آلی کل، کربن قابل اکسید شدن به‏وسیله پرمنگنات، کربن آلی ذره‏ای ریز و درشت، کربن محلول در آب و کربن زیتوده میکروبی خاک‏ها اندازه‌گیری شد. یافته‏ها: نتایج نشان داد که مدیریت قرق درخاک‏های سطحی و زیرسطحی باعث افزایش میزان ماده آلی خاک شده است ولی در خاک‏های زیرسطحی علی‏رغم افزایش میزان مواد آلی، مقدار آن از لحاظ آماری معنی‏دار نبوده است. در لایه‏های سطحی مقدار آن معنی‏داری بوده است و باعث افزایش میزان کربن آلی کل (از 33/8 به 53/9 گرم بر کیلوگرم)، کربن آلی محلول (از 46/9 به 86/10 میلی‏گرم بر لیتر)، کربن زیتوده میکروبی (از1/418 به 2/456 میلی‏گرم بر کیلوگرم)، کربن قابل اکسید شدن توسط پرمنگنات (از 25/974 به 3/1035 میلی‏گرم بر کیلوگرم)، کربن آلی ذره‏ای ریز (از 6/430 به 7/450 میلی‏گرم بر کیلوگرم) و کربن آلی ذره‏ای درشت (از10/680 به 4/701 میلی‏گرم بر کیلوگرم) شده است. به نظر می‏رسد برای اینکه اثر تغییرات مدیریت به قسمت‏های پایین‏تر خاک تأثیرگذار شود نیازمند مدیریت با مدت زمان بیشتری هست. مقایسه بیومس در داخل (405 گرم بر متر مربع) و خارج قرق (117 گرم بر متر مربع) حاکی از وضعیت خوب پوشش گیاهی در داخل قرق و مؤثر بودن قرق در احیا مراتع منطقه می باشد. نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که کربن زیتوده میکروبی، کربن محلول خاک و کربن قابل اکسید شدن توسط پرمنگنات حساسیت بیشتری به مدیریت قرق نسبت به اشکال دیگر کربن داشته و شاخص‏های مناسبتری برای بررسی تأثیر مدیریت قرق بر کیفیت کربن آلی اضافه شده به خاک می‏باشند. همچنین، بر اساس شاخص نسبت طبقه‏بندی کربن نسبت به اشکال مختلف کربن آلی در این مطالعه، مدیریت قرق یکی از اقدامات مدیریتی مناسب و کارآمد بوده و باعث بهبود کیفیت خاک گردیده است؛ از این رو ضروری به نظر می‏رسد که تیمار قرق به‏عنوان یکی از برنامه‏های اصلی در طرح‏های منابع طبیعی تجدید شونده مد نظر قرار گیرد. در کل نتایج این مطالعه حاکی از اثرات نامطلوب چرای مراتع بر کیفیت مواد آلی خاک است که می‏تواند در درازمدت پایداری تولید در اکوسیستم‏های مرتعی را به خطر بیندازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر چرای شدید دام بر تغییرات کربن آلی خاک در مراتع استان کرمانشاه

چرای شدید دام، پارامتر مهمّی در تخریب پوشش گیاهی و خاک مراتع است که پیامد آن فرسایش خاک، سیلاب و مرگ مرتع است. هدف از نوشتار پیش رو بررسی تأثیر چرای شدید و خارج از فصل بر تغییرات کربن آلی ذخیره در خاک در سه حوضة آبخیز گردنة عین­الکش، روستای سیاه­کمر و سرفیروزآباد استان کرمانشاه است. مشخّصات خاک، پوشش گیاهی و مدیریتی هریک به­وسیلة عملیات م...

full text

اثر چرای¬ دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی‌رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل‌خیزی خاک تغییر می‌دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت 8 ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا ...

full text

میانگین زمان ماندگاری کربن-14 ماده آلی خاک تحت اقلیم‏‌های متفاوت در بخشی از مراتع استان خوزستان، ایران

امروزه به ­منظور کاهش مشکل گرمایش جهانی، خاک به ‏عنوان مخزنی برای ذخیره کربن در خشکی مطرح شده است. از این‌رو هدف این پژوهش بررسی نقش اقلیم بر میانگین زمان ماندگاری رادیوکربن در خاک‌­های سطحی و زیرسطحی بخش‌­هایی از مراتع استان خوزستان بوده است. برای این‏ منظور، مراتع در دو منطقه ایذه و رامهرمز با دو اقلیم متفاوت انتخاب شدند. در هر دو منطقه پروفیل شاهد به ­منظور تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک...

full text

اثر چرای¬ دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل خیزی خاک تغییر می دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت 8 ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 3

pages  113- 129

publication date 2017-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023