تأثیر متقابل قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و برجام

مسئلۀ اساسی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر متقابل قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و توافق هسته‌ای ایران (برجام و قطعنامۀ 2231 شورای امنیت ملل متحد) از رهگذر تفسیر و تغییر احتمالی تعهدات این قاعده برای ایران و نظام حقوق بین‌الملل هسته‌ای است. به این منظور، شناسایی و تحلیل تعهدات قاعدۀ منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و ماهیت حقوقی توافق هسته‌ای ایران و سپس تأثیر متقابل این دو متغیر بر یکدیگر موردنظر قرار گرفته است. با اینکه تعهدات مرتبط با قاعدۀ مذکور در توافق بالمال و بالمره اعمال و تأثیر رویه‌ای آن بر قاعده به‌صراحت انکار شده، لیکن این تأثیر در سه حوزه محسوس بوده است. نخست، در زمینۀ فنی، با وضع محدودیت‌ها برای غنی‌سازی اورانیوم، آب سنگین و در کل چرخۀ کامل سوخت هسته‌ای و دوم در حوزۀ نظام حقوق بین‌الملل هسته‌ای که پذیرش «پروتکل الحاقی»، «کد اصلاحی 1/3 از ترتیبات فرعی پادمان» و «نقشۀ راه مسائل باقیماندۀ گذشته و حال» از جمله مهم‌ترین آنهاست. حوزۀ سوم، پذیرش و اجرای تعهدات حقوقی نرم مانند رژیم‌های «گروه عرضه‌کنندگان هسته‌ای»، «کنترل فناوری‌های موشک» و «ابتکار امنیت اشاع» است.