تأثیر سه گونه قارچ میکوریزا (Glomus SPP.) بر شاخص‌های فیزیولوژیک گندم در شرایط شور

به منظور بررسی تأثیر قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار بر شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه گندم، رقم چمران، تحت تنش شوری آزمایشی گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت یک بار خرد شده‌ی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 به اجرا در‌آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فاکتور اول، شوری آب (کیفیت آب) در چهار سطح آب تصفیه (dS m-1 1 ≥EC)، آب شهری (dS m-1 3-7/1 EC =)، آب شهری به همراه نمک و آب تصفیه به همراه نمک (dS m-1 8EC = )، فاکتور دوم شامل استریلیزاسیون خاک شامل خاک استریل و خاک غیر‌استریل و فاکتور سوم کاربرد قارچ‌ میکوریزا شامل 3 گونه e‌Glomus mossea، G. intraradices، G. geosporum، مخلوط سه گونه قارچ و شاهد (بدون تلقیح) اعمال گردید.نتایج نشان داد که اعمال شوری سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای و افزایش نشت الکترولیت در هر دو مرحله گرده‌‌افشانی و پر شدن دانه گردید ولی عدد SPAD و حداکثر عملکرد فتوسیستم II (Fv/Fm) و عملکرد کوانتومی فتوسیستم  II(ΦPSII) فقط در مرحله پر شدن دانه با افزایش غلظت شوری کاهش معنی‌داری نشان داد. کاربرد قارچ میکوریزا سبب افزایش محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه‌ای، Fv/Fm و ΦPSII و کاهش نشت الکترولیت در گیاه میزبان نسبت به شاهد گردید که این تغییرات بسته به گونه‌ قارچی با افزایش سطح شوری به طور معنی‌داری بیشتر بود. هدایت روزنه‌ای بیشترین همبستگی مثبت (77/0=r) و نشت الکترولیت بیشترین همبستگی منفی (85/0-=r) را با شاخص تحمل به شوری نشان دادند. کاهش عدد SPAD در مرحله پر شدن دانه با افزایش شوری نشان دهنده‌ی تخریب کلروفیل می‌باشد. عدد SPAD، همبستگی مثبت و معنی‌داری با شاخص تحمل به شوری و ΦPSII نشان داد. با توجه به نتایج آزمایش می‌توان بیان نمود گونه‌های G. mosseae و  G. geosporumبا افزایش محتوای نسبی آب برگ و کاهش نشت الکترولیت، منجر به بهبود تحمل گندم ‌در شرایط شورگردیدند.