تأثیر سفرهای درون‌شهری در ایجاد محیط دوستدار کودک (مورد مطالعه: شهر زنجان)

نابرابری‌های خدماتی و اجتماعی ناشی از وضعیت نامناسب شهرنشینی، ضرورت برنامه‌ریزی را برای تأمین نیازهای گروه‌های سنی مختلف، به‌خصوص کودکان ایجاب می‌کند. در این بین، احداث محیط شهری سازگار با روحیات کودکان، سهم عمده‌ای در بلوغ اجتماعی و تکامل شخصیتی آنان خواهد داشت. این امر ضمن تأثیر بر مراحل رشد کودکان، زمینه‌ساز طراحی متناسب شهرها براساس نیازهای فیزیکی و روان‌شناختی آن‌هاست. هدف این پژوهش شناسایی فضاهای دوستدار کودک براساس الگوهای رفت‌وآمد شهری و تأثیر آن در ایجاد بستر مناسب برای فعالیت کودکان در شهر زنجان است. روش پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی به‌شمار می‌آید و با استفاده از ابزار گردآوری داده مشتمل بر مطالعات کتابخانه‌ای و روش اسنادی- پیمایشی انجام شده است. به‌منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار متلب[1] و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج کلی این نوشتار نشان می‌دهد بین مؤلفه‌های جذب سفر، سفر تحصیلی، سفر با دوچرخه، اختلاط کاربری اراضی، تصادفات محله‌ای و آلودگی صوتی در محل، رابطة معکوسی وجود دارد؛ یعنی با افزایش ضرایب مؤلفه‌های نامبرده، جمعیت گروه سنی یک تا چهارده سال کاهش می‌یابد. درادامه بیان می‌شود که محله‌های دوستدار کودک در شهر زنجان براساس مرزهای محله‌ای خاصی نیست و پهنه‌های کودک‌محور در بخش‌های بیرونی و میانی استقرار یافته است. بیش از 13 درصد مساحت شهر در پهنة مطلوب استقرار دارد. در مقابل مساحتی بین 19 تا 22 درصد در پهنة نامطلوب قرار گرفته و درصد عظیمی از پهنة مذکور در بخش مرکزی شهر و تا حدودی در بخش میانی استقرار یافته است. [1]. MATLAB