تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر رنگیزه‌های نورساختی، میزان و اجزای اسانس مرزۀ تابستانۀ رقم اصلاح‌شدۀ ساترن (Satureja hortensis L. cv Saturn)

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر رنگیزه‌های نورساختی (فتوسنتزی)، میزان و اجزای اسانس گیاه مرزۀ تابستانه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در شرایط آب و هوایی کرج به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم شامل: شاهد (0)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود که به‌صورت سرک به کرت‌ها اضافه شد. در مرحلۀ گلدهی کامل، بوته‌های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و صفات مورد بررسی شامل میزان سبزینه یا کلروفیل (b,a و کل)، میزان کاروتنوئید، درصد، عملکرد و اجزای اسانس اندازه‌گیری شد. نتایج، نشان‌دهندۀ تفاوت معنی‌دار تیمارها بر برخی از صفات اندازه‌گیری شده بود. از 26 ترکیب شناسایی‌شده در تیمارهای مختلف، تنها دوازده ترکیب تحت تأثیر سطوح کودی قرار گرفتند. همچنین درصد و عملکرد اسانس نیز به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارها تغییر پیدا کردند. با افزایش سطوح مختلف سولفات آمونیوم درصد و عملکرد اسانس افزایش معنی‌داری پیدا کرد به‌طوری‌که بالاترین درصد و عملکرد اسانس (به ترتیب 55/3 درصد و 97/49 میلی‌لیتر) مربوط به تیمار 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم و کمترین میزان (به ترتیب 68/2 درصد و 32/16 میلی‌لیتر) مربوط به تیمار شاهد بود. کارواکرول به‌عنوان ترکیب اصلی این گیاه تحت تأثیر تیمار کودی قرار گرفت. بالاترین میزان کارواکرول (06/52 درصد) و کمترین میزان (57/46 درصد) به ترتیب در تیمارهای40 و 60 کیلوگرم سولفات آمونیوم اندازه‌گیری شد. کمترین میزان محتوای سبزینۀ کل (69/18 میلی‌گرم بر گرم نمونۀ تر) مربوط به تیمار 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود و دیگر تیمارها در یک گروه قرار داشتند.