تأثیر ساقی‌نامه بر آمیختگی زبان حماسی و غنایی در حملة حیدری راجی کرمانی

author

  • اصغر شهبازی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان
Abstract:

حملة حیدری راجی کرمانی یکی از حماسه‌های دینی معروف در ادب فارسی است. در این منظومة حماسی بر خلاف اصول و شاخص‌های نوع ادبی حماسه، بیست‌ و هشت ساقی‌نامه به کار رفته است. دربارة علل استفاده راجی از ساقی‌نامه در یک متن حماسی و تفاوت آن با گذشتگان و درنهایت تأثیر آن بر زبان شعر، پیش از این مطالبی به صورت کلّی مطرح شده بود. نگارنده برای روشن‌ترشدن ابعاد این موضوع، بر آن شد تا در قالب این مقاله، مطابق با الگوهای بررسی زبان شعر، تأثیر این ساقی‌نامه‌ها را بر آمیختگی زبان حماسی با زبان غنایی در حملة حیدری راجی کرمانی بررسی کند. در این بررسی مشخص شد که اولاً راجی کرمانی در این کار، مقلد نظامی بوده و ثانیاً استفادة زیاد وی از ساقی‌نامه‌ با واژگان، ترکیبات، تصاویر و مضامین غنایی‌ در مواضع مختلف یک منظومة حماسی، سبب شده که زبان در این اثر از وحدت و یکپارچگی زبان حماسی برخوردار نباشد؛ به عبارت دیگر، زبان در این اثر، متأثر از کاربرد وسیع ساقی‌نامه و محتوای دینی و تاریخی اثر، به آمیزه‌ای از زبان حماسی و غنایی تبدیل شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سبک شناسی حمله حیدری ملابمانعلی راجی کرمانی

یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی از دیدگاه سبکی‘ توجه به جنبه های درونی و بیرونی و نیز بررسی وجوه سه گانه صوت‘معنا و تصویر است . بررسی منظومه حمله حیدری از نظر زبان و مضمون می نمایاند که راجی به حماسه نزدیک شده است و از شاهنامه فردوسی اثر پذیرفته است. مقایسه حوزه واژگانی((حمله)) و((شاهنامه))((همگونیها))و ((ناهمگونیهای)) این دو کتاب را باز مینمایاند. ویژگی دیگر((حمله راجی))زبان روائی آنست . اگر...

full text

بررسی ویژگیهای محتوایی حماسی کتاب حمله حیدری ملابمانعلی راجی کرمانی

حماسه یکی از مهیج ترین انواع ادبی است که شاعر در آن به شرح و توصیف اعمال پهلوانی و افتخارات قوم یا فردی می پردازد، به طوری که شامل مظاهر مختلف زندگی آنها باشد . کتاب حمله حیدری ملابمانعلی کرمانی متخلص به راجی ، حماسه ای دینی است که شاعر در ان به شرح و توصیف شجاعتهای قهرمانان و پیشوایان دینی بویژه حضرت علی (ع) پرداخته است . این کتاب مشتمل بر حدود سی هزار بیت است که در قالب مثنوی و در بحر متقارب ...

15 صفحه اول

سبک شناسی حمله حیدری ملابمانعلی راجی کرمانی

یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی از دیدگاه سبکی‘ توجه به جنبه های درونی و بیرونی و نیز بررسی وجوه سه گانه صوت‘معنا و تصویر است . بررسی منظومه حمله حیدری از نظر زبان و مضمون می نمایاند که راجی به حماسه نزدیک شده است و از شاهنامه فردوسی اثر پذیرفته است. مقایسه حوزه واژگانی((حمله)) و((شاهنامه))((همگونیها))و ((ناهمگونیهای)) این دو کتاب را باز مینمایاند. ویژگی دیگر((حمله راجی))زبان روائی آنست . اگر...

full text

بررسی عنصر تقدیرگرایی در شاهنامه فردوسی و حماسه‌های مذهبی

تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی‌های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می‌دهد و جای‌گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه‌یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه‌های آن، از جمله: ستاره‌پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه‌نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی‌ن...

full text

بررسی عنصر تقدیرگرایی در شاهنامه فردوسی و حماسه های مذهبی

تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می دهد و جای گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه های آن، از جمله: ستاره پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 40

pages  153- 180

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023