تأثیر رشد اقتصادی و تحریم‎های اقتصادی بر چسبندگی هزینه در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در این مقاله تأثیر رشد اقتصادی و تحریم اقتصادی بر چسبندگی هزینه روی 117 شرکت از بین شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دورۀ زمانی 1374 تا 1393 بررسی شده است. برای آزمون فرضیه­ها از رگرسیون چندگانه و برای مقایسۀ ضرایب در دوران تحریم عادی و شدید، از آزمون پترونوستر استفاده شده است. با تفکیک دورۀ 20 سالۀ پژوهش به سه دورۀ رشد و رکود، تحریم شدید اقتصادی و تحریم کم، چسبندگی هزینه در این دوره‌ها و نیز در سه سطح هزینه‌های عمومی و اداری، بهای تمام‌شدۀ کالای فروش‎رفته و هزینه‌های عملیاتی بررسی شدند. بر اساس نتایج، هزینه‌ها به‌صورت غیر‌متقارن نسبت به تغییرات فروش یکسان، واکنش نشان می­دهند. همچنین رونق اقتصادی بر چسبندگی هزینه‌ها تأثیر مثبت دارد، به بیان دیگر در دوران رونق اقتصادی چسبندگی هزینه افزایش می‌یابد؛ اما رکود اقتصادی بر چسبندگی هزینه‌ها تأثیر منفی دارد، به این معنا که در دوران رکود اقتصادی چسبندگی هزینه‌ وجود ندارد. تحریم‌های شدید اقتصادی بر چسبندگی هزینه‌ تأثیر منفی دارد، اما تفاوت چسبندگی هزینه­ها در دوران تحریم عادی و شدید تنها در مورد هزینه­های عملیاتی معنادار است و در مورد چسبندگی بهای تمام شدۀ کالای فروش‎رفته و هزینه‎های عمومی و اداری با وجود تأثیر منفی تحریم بر چسبندگی، این تفاوت از نظر آماری معنادار نیست.