تأثیر تلقیح باکتری‌های ریزوسفری سودومونادس بر رشد، کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی مریم‌گلی (Salvia officinalis L.)

مقدمه: باکتری‌های ریزوسفری محرک رشد، گروه ویژه‌ای از میکروارگانیسم‌های خاک هستند که با کلونیزاسیون در محیط ریشه باعث افزایش رشد و کارآیی گیاه از طریق مکانیسم‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شوند. هدف: این مطالعه با هدف بررسی ‌اثرات محرک رشدی سویه‌های سودومونادس روی رشد قلمه‌ها و تغییرات محتوی و عملکرد و نوع ترکیبات اسانس گیاه مریم‌گلی انجام شد.‌‌ روش بررسی: در این تحقیق از با کتری‌های سودومونادس (پوتیدا: سویه‌های 41 و 159 و فلورسنس: سویه 23) با ویژگی‌های مختلف محرک رشدی استفاده شد. به طوری که در ابتدا قلمه‌های ساقه، خاک و در ادامه اندام‌های هوایی محلول پاشی (50 میلی‌لیتر محلول مایه تلقیح با جمعیت 109 سلول در هر میلی‌لیتر سوسپانسیون باکتری) شد. نمونه‌های گیاهی پس از برداشت، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری و سپس توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز شد تا درصد ترکیب‌های تشکیل‌دهنده و نوع ترکیب‌های آن معلوم شود. نتایج: نتایج نشان داد که وزن خشک ریشه و شاخساره گیاه در نتیجه تلقیح باکتری‌های مذکور افزایش یافت. به طوری که بیشترین وزن خشک ریشه و برگ در تیمار پوتیدا سویه 159 حاصل شد که به ترتیب باعث افزایش 45 و 33 درصدی نسبت به گیاهان شاهد (عدم تلقیح باکتری) شد. بیشترین عملکرد اسانس در تیمار سویه‌های پوتیدا و کمترین آن در گیاهان شاهد و تیمار فلورسنس مشاهده شد. فراوانترین ترکیبات اسانس گیاه cis-Thujone، Camphor، 1,8-Cineol، Camphene، α-Pinene، Viridiflorol، α-Humulene، Borneol و trans-meta-Mentha-2,8-diene شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش بیانگر تأثیر معنی‌دار باکتری‌های ریزوسفری سودومونادس بر رشد ریشه و برگ و افزایش محتوی و عملکرد اسانس گیاه مریم‌گلی می‌باشد. تیمار باکتری‌های ریزوسفری محرک رشد، موجب افزایش میزان فقط برخی از ترکیبات اصلی و عمده اسانس در مقایسه با شاهد شد.