تأثیر برنامه آموزش تغذیه بر افزایش وزن توصیه‌شده دوران بارداری براساس الگوی اعتقاد بهداشتی: کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده

زمینه و هدف: تغذیه در دوران بارداری نقش مهمی در سلامت مادر، جنین و نتیجه آن دارد. در این بین یکی از تغییرات مهم، افزایش وزن زنان باردار به‌عنوان یکی از شاخص‌های معتبر تغذیه در این دوران است که بر‌اساس شاخص توده بدنی (BMI) سنجیده می‌شود. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش تغذیه بر افزایش وزن در زنان باردار براساس الگوی اعتقاد بهداشتی در شهر گناباد انجام شد. روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی، 110 زن باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهری گناباد در سال 1388 در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. در مرحله پیش‌آزمون، داده‌ها در دو گروه توسط پرسشنامه محقق‌ساخته، در نوبت اول مراقبت دوران بارداری جمع‌آوری شدند. سپس برنامه مداخله آموزشی دو جلسه‌ای برای گروه آزمون اجرا گردید. در ادامه، پس‌آزمون در آخرین نوبت مراقبت بارداری، از دو گروه به عمل آمد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی زوج، تی مستقل، کای اسکوئر در سطح معنی‌داری 05/0p< تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در این بررسی آزمون‌ها اختلاف معنی‌داری را بین تحصیلات، تعداد بارداری، سابقه سقط، شغل و میانگین سنی در دو گروه نشان ندادند. بعد از مداخله میزان میانگین نمره آگاهی، حساسیت، شدت، تهدید، منافع و موانع درک‌شده و رفتار تغذیه‌ای در گروه آزمون اختلاف معنی‌داری داشت (01/0>p)، که در گروه کنترل تنها میانگین نمره آگاهی این اختلاف را نشان ‌داد (01/0>p). همچنین آزمون‌ها، اختلاف معنی‌داری را بین دو گروه در‌ خصوص کسب وزن مطلوب در این دوران نشان ‌دادند. نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی در جهت آموزش تغذیه به‌منظور افزایش وزن توصیه‌شده در زنان باردار می‌تواند مؤثر باشد، به‌طوری‌که میزان افزایش وزن مطلوب با توجه به BMI مادر به حداکثر و افزایش وزن مغایر با استاندارد به حداقل می‌رسد.