تأثیر اختلاف‌های مذهبی ایرانیان در شتاب گرفتن پیدایی و پایایی حکومت ایلخانان
author
Abstract:
تأثیر اختلاف‌های مذهبی ایرانیان در شتاب گرفتن پیدایی و پایایی حکومت ایلخانان[1] پروین ترکمنی آذر[2] چکیده بی‌تدبیری خوارزم‌شاهیان در تعامل با همسایگان و دستگاه خلافت، مغولان را به جهان‌گشایی برانگیخت و آنان را به ایران کشاند، اما اختلاف‌های مذهبی مردم ایران با یک‌دیگر از علل چندگانه‌ای بود که به پایایی حکومت مغولان در ایران و استوار شدن قدرتشان در آن انجامید. نیم قرن پس از استقرار مغولان در ایران، هولاگو مأمور شد که به غرب لشکر بکشد. بی‌گمان، عوامل بسیاری در این روی‌داد تاریخی تأثیر گذارد. اگر ایرانیان با یک‌دیگر و از سوی دیگر با حاکمان همسو بودند، این لشکرکشی به شکست میانجامید یا مغولان به زمان و نیروی بیش‌تری نیاز میداشتند تا بتوانند در ایران حکومتی برپا کنند و به آن قوام بخشند. همچنین مذهب در جامعه ایران در اتحاد گروه‌های مختلف جامعه با یک‌دیگر بسیار مؤثر بود؛ زیرا دین و دولت در ایران‌زمین از دیرباز با هم بر مسند قدرت بوده‌اند و وجود اتحاد سیاسی در ایران، به اتحاد مذهبی مسبوق بوده است. این مقاله بر کنار از هدفها و چگونگی لشکرکشی مغولان به ایران، سهم اختلاف‌های مذهبی ایرانیان را در شتاب بخشیدن به لشکرکشی هولاکو به ایران و پایایی حاکمیت آنان در این کشور برمیرسد. هدفهای تعیین شده برای لشکرکشی هولاگو به غرب (قلاع اسماعیلی، دربار عباسیان و ممالیک مصر)، از این حکایت میکند که مغولان، در پی ریشه‌کنی مراکز و کانون‌های سیاسی مسلمانان بودند که قدرت مذهبی نیز در آنها بود. اختلاف مذهبی ایرانیان با یک‌دیگر موجب تسریع تحقق خواسته‌های آنان شد. البته پس از سقوط مراکز معنوی مسلمانان و حاکم شدن مغولان بر ایران، با توجه به اینکه حضور اسلام در ایران آسیبپذیر مینمود، مسلمانان (شیعیان و اهلسنت)، تنها در این برهه از زمان با هدف مشترکِ اِحیا و اِبقای اسلام به حرکتی متحد دست زدند و آن را تا رسمی شدن دوباره این دین در ایران (دوره غازان خان)، دنبال کردند. آنان پس از این نیز دوباره درباره برتری‌های مذهبی و فرقه‌ای خود اندیشیدند و اختلاف‌های مذهبی را از سر گرفتند. این اختلاف‌های مذهبی پس از سقوط حکومت ایلخانی نیز مانع برپایی حکومت متحد، منسجم و مستقل در ایران شد، بلکه حکومت‌های محلی با روی‌کردهای مختلف مذهبی بر بخش‌هایی از ایران حاکم شدند. [1]. تاریخ دریافت: 10/7/1389 تاریخ پذیرش: 8/6/1392 [2]. دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشکده تاریخ، تهران، ایران. [email protected]
similar resources
عوامل پیدایی و پایایی سکولاریسم در جهان مسیحی
عوامل پیدایی و پایایی سکولاریسم در جهان مسیحی دکتر بهرام اخوان کاظمی چکیده: سکولاریسم یکی از ویزگیهای فرهنگ، تمدن و نظامهای سیاسی جهان غرب در یکی دو سدة گذشته بوده و است و بازتابهای بسیار فراوانی در حیات سیاسی و اجتماعی این گونه نظامها بر جای گذاشته و به اجمال، باعث انزوای نقش مذهب و خنثی کردن حضور عینی آن در این عرصه ها شده است. اساساً سکولاریسم در ظروف زمانی و مکانی حاکمیت کلیسا و آبای...
full textوحدت مذهبی ایرانیان در دورة صفوی
تشکیل حکومت صفویه در ایران، به دلیل تأثیر تعیین‌کننده‌اش بر سرنوشت ایران، سرزمین‌های اسلامی و معادلات جهانی، مهم‌ترین واقعه‌ای بود که در سال‌های آغازین قرن دهم هجری در تاریخ جهان رخ نمود. بیش از آنکه شاه‌اسماعیل صفوی در سال 907 هجری قمری تاج شاهی بر سر نهد و مذهب اثنی‌عشری را مذهب رسمی ایران اعلام کند، سرزمین ایران عرصة کشمکش‌های متوالی مدعیان قدرت بود. در طول قرن‌هایی که از یورش مغول می‌گذشت، ...
full textاندازه‌گیری قطبش باریکه دوترون قبل و بعد از شتاب گرفتن
Beam polarization measurement in scattering experiments with a high accuracy and the lowest possible cost is an important issue. In this regard, deuteron beam polarization was measured in the low-energy beam line easily with a relatively low cost procedure and in a very short time by Lamb Shift Polarimeter (LSP). Also, the beam polarization has been measured in high-energy beam line with BINA. ...
full textنقش دین در روابط سیاسی- نظامی خانات قپچاق و ایلخانان
خانات قپچاق و ایلخانان، دو حکومت مغولی بودند که اولی از تقسیم ماترک چنگیز خان و دومی از ادامهتوسعهطلبیهای مغولان به رهبری هلاکو در غرب به وجود آمد. خانات قپچاق که قبل از استقرارایلخانان در ایران دارای نفوذ سیاسی بود قدر تیابی این حکومت را در جنوب قلمرو خود به ضررحاکمیت و سیاستهای ارضیشان دانسته و درپی بهانههای مختلف سیاسی، نظامی و مذهبی به اولینجنگ درونخاندانی مغولان با ایلخانان مبادرت نمود. در...
full textتحولات سیاسی گرجستان: از حمله مغولان تا تأسیس حکومت ایلخانان
برآمدن چنگیزخان و حمله مغولان به بخش وسیعی از آسیا و قسمت‌هایی از اروپا، از مهم‌ترین رویدادهای قرن هفتم هجری به شمار می‌آیند. سرزمین گرجستان، از جمله مناطقی بود که در پی نخستین لشکرکشی‌های مغولان به قفقاز، مورد توجه و تهاجم آنان قرار گرفت. تهاجم و تسلط مغولان بر گرجستان، موجب تحولات سیاسی در عرصه‌های داخلی و خارجی این کشور شد. تضعیف گرجستان در منطقه، تابعیت پادشاهی قدرتمند باگراتیدی از امپراتور...
full textMy Resources
Journal title
volume 1 issue 10
pages 55- 77
publication date 2013-07
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023