تأثیر آموزش به روش معکوس بر آمادگی یادگیری خود راهبر و یادگیری دانشجویان در درس مقدمات کامپیوتر

مقدمه: حمایت از به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در گستره آموزش اعم از برنامه‌ریزی، تدوین محتوا، شیوه‌های یاددهی- یادگیری، به ویژه در محیط‌های آموزش عالی یکی از مهم‌ترین بایسته­ها در جهت ارتقاء سطح کیفیت آموزش و یادگیری است. روش آموزش معکوس از جمله روش­های تدریس است که بر پایه به‌کارگیری فناوری‌ها در برنامه درسی شکل گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش به روش معکوس بر آمادگی یادگیری خود راهبر و یادگیری دانشجویان در درس مقدمات کامپیوتر بود. روش: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بوده و از طرح تحقیق پیش­آزمون- پس­آزمون همراه با گروه کنترل استفاده شده است. مشارکت­کنندگان در این مطالعه شامل 41 نفر از دانشجویان بودند که به صورت تصادفی در سه گروه آموزش معکوس گروهی، آموزش معکوس انفرادی و گروه کنترل جای گرفتند. در گروه کنترل آموزش به شیوه معمول (تدریس توسط معلم در کلاس درس و ارائه تکلیف برای منزل) انجام شد و در دو گروه آزمایش (روش معکوس گروهی و انفرادی) دانشجویان در منزل، آموزش را از طریق فناوری به شیوه آنلاین و با استفاده از شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کردند و در کلاس به تمرین مباحث آموخته شده تحت نظارت معلم می‌پرداختند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه آمادگی یادگیری خود راهبری فیشر و همکاران و آزمون یادگیری ساخته شده توسط مدرس استفاده شد. داده‏های پژوهش با استفاده از روش آماری ANOVA در سطح معنی‌داری 05/0 تحلیل شدند. یافته ‏ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین‌ها در متغیر آمادگی یادگیری خود راهبری در گروه‏های آموزش معکوس مبتنی بر فعالیت‌های گروهی و انفرادی نسبت به گروه کنترل افزایش داشته است. با این حال اختلاف معنی‌داری در زیر مقیاس­های خود راهبری مشاهده نشد و تنها در زیر مقیاس خود مدیریتی اختلاف معنی‌دار بود. در رابطه با متغیر یادگیری نیز علی‌رغم کسب میانگین بالاتر گروه‌های آزمایش تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد؛ تنها در زیر مقیاس یادگیری عملی، تفاوت‌ها معنی‌دار بود و گروه‌های آموزش معکوس بهتر عمل کردند.