ﺗﺄثیرجریان فکری عبدالله‌بن‌مسعود و شاگردانش بر حوادث قرن اول قمری در کوفه

پس از ارتحال پیامبر اکرم(ص) و به وجود آمدن کشمکش میان مسلمانان، گروهی با گردانندگان سقیفه هم‌پیمان شدند و گروهی نیز در مقابل آنان قرار گرفتند و خلافت و امامت را حق الهی حضرت علی(ع) دانستند. دراین‌بین گروهی از صحابه پیامبر(ص)، همچون عبدالله‌بن‌مسعود، بی‌طرفی و سکوت اختیار کردند و کم‌کم با سیاست‌های خلفا همداستان شدند و این‌گونه زمینه‌های لازم برای رشد و تولد گروه قاعدین فراهم شد. عبدالله‌بن‌مسعود در سال 21ق و به دستور خلیفه دوم و سِمت معلم قرآن رهسپار کوفه شد. حال سعی این مقاله برآن است تا با روش توصیفی‌تحلیلی و با استفاده از منابع اصلی کتابخانه‌ای، بازتاب جریان فکری عبدالله‌بن‌مسعود و شاگردانش را بر حوادث قرن اول قمری در کوفه واکاوی کند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که خط فکری عبدالله‌بن‌مسعود و شاگردانش در کوفه، ایجاد گروهی به نام قاعدین را باعث شد. این گروه در اختلاف‌ها و کشمکش‌های سیاسی و نظامی دوران حکومت امیرالمومنین(ع)، با دستاویز بی‌طرفی و دوری از فتنه، در ورطه «بی‌تفاوتی» افتادند. آنان از صحنه‌های سیاسی و اجتماعی غایب شدند و در جنگ‌های سه‌گا نه‌ای که برای امام علی(ع) پیش آمد، به بهانه‎های گوناگون خود را کنار کشیدند و در تضعیف حکومت آن حضرت نقش بسزایی داشتند.