به قلم سردبیر

"فرضیه" یا زیرساخت اصلی پژوهش بطور کلی تشکیل یک «فرضیه» نخستین گام در حل مسأله یا مشکل می‌باشد و برای اینکه فرضیه، ماهیت علمی داشته باشد می‌بایست که بتوان آن را با روش علمی مورد آزمایش قرار داد. در این راستا، مراکز تحقیقاتی و دانشکده‌های دندانپزشکی؛ مسئولیت تأمین بستر مناسب برای بهینه‌سازی پتانسیل محققین در انجام و انتشار فرضیه‌های پژوهشی را عهده‌دار هستند. این بدان معنی است که فرضیه‌ها می‌بایست قابلیت عملیاتی‌سازی داشته باشند و در عین مقدم بودن «اجرای پروژه بر روی کاغذ» بتوان تا به مقصد «انجام واقعی پروژه» نیز نائل گشت. البته بدیهی است که نتیجه پروژه پژوهشی می‌بایست منجر به توسعه علمی و تولید علم و ثروت گردد و مالکیت معنوی آن نیز بعنوان سرمایه ملی ثبت شود. بنابراین تأکید می‌نمایم که هدف‌گذاری مبتنی بر صرفاٌ رشد کمی مقالات که در برنامه استراتژیک مراکز پژوهشی نیز امروزه کم‌رنگ شده است، نقض غرض می‌باشد. در مراحل اجرای پروژه‌های پژوهشی، توجه به «اولویت‌ها» از اهمیت بسزایی برخوردار هستند که این موضوع با «زمینه علاقه‌مندی محققین» و «علمی بودن پروژه‌ها» لزوماٌ منطبق نمی‌باشد. در این راستا، مهارت، تجربه و دانش مجری اصلی و نیز ابزارها و تکنولوژی در دسترس مراکز تحقیقاتی نقش تعیین‌کننده ایفا می‌نمایند. در مقابل درخواست‌ها، نیازها و تشویق‌های انجام پروژه‌های پژوهشی، «محدودیت‌ها» قد علم می‌کنند. شاید اولین محدودیت، «بودجه» باشد که به علت محدود بودن سهم تخصیص یافته برای هر مرکز، طرح‌های «چند مرکزی» از شانس بیشتری برای اجرایی کردن فرضیه‌های پژوهشی که منجر به تولید علم و ثروت گردند، برخوردار باشند. محدودیت بعدی مربوط به وابستگی پروژه‌ها به رساله‌های تحقیقاتی دانشجویان دوره‌های عمومی و تخصصی دکترای بالینی یا PhD است. طول دوره تحصیل فراگیران در دوره‌های مذکور محدود است و زمان آغاز پروژه‌ها نیز معمولاٌ به اواخر دوره موکول می‌گردد. علاوه بر مسأله زمان، حضور فیزیکی دانشجویان و دستیاران در کلاس‌های درس و همزمانی تعطیلات کلاس‌ها با تعطیلی برخی مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی از عوامل بازدارنده در اجرای پروژه‌ها تلقی می‌گردند. در پایان امید داریم که با توجه به محدودیت‌های منابع مالی و انسانی و در یک کلمه «هزینه» زیادی که صرف انجام پروژه‌ها می گردد، زیربنای آن یا نقطه آغاز حرکت که «فرضیه پژوهش» است، از ویژگی‌های استواری علمی، حائز اولویت بودن و پر بازدهی (اقتصادی و مالکیت معنوی) برخوردار باشد.