بهینه سازی مکانیزاسیون حمل و نقل اولیۀ چوب در جنگل‌های هیرکانی بر اساس اهداف چندگانه (زیست محیطی، اقتصادی، عملکرد، ارگونومیک)

در این مطالعه، به‌منظور تعیین مکانیزاسیون بهینۀ حمل‌ونقل اولیه چوب در جنگل­ های هیرکانی ایران، ماشین‌های فعلی شامل Timberjack 450C، HSM 904، تراکتور کشاورزی و برخی ماشین‌های جدید شامل LKT 81، TAF 690، Vimek 610 و Mowi 650 مورد بررسی قرار گرفتند. از روش برنامه ­ریزی آرمانی که روشی برای بهینه­ سازی چند هدف، شامل: زیست ­محیطی، اقتصادی، عملکرد، ارگونومیک است، استفاده شد. نتایج بررسی­ های اقتصادی نشان می­دهد که در حال حاضر برای حمل گرده‌ بینه، اسکیدرهای Timberjack 450C و HSM 904 نسبت به ماشین‌های دیگر هزینه حمل­ و نقل کمتری دارند و به لحاظ اقتصادی همچنان ماشین‌های مقرون ‌به‌صرفه‌ای هستند. استفاده از تراکتور کشاورزی برای حمل هیزم و کاتین مقرون ‌به‌صرفه نیست و گزینه اقتصادی جایگزین، تریلر Mowi 650 است. با این جایگزینی، هزینه حمل هیزم و کاتین 44 درصد کاهش می‌یابد. نتایج بهینه‌سازی با استفاده از برنامه‌ریزی آرمانی و لحاظ کردن همه هدف ­ها نشان می­ دهد که برای حمل گرده­ بینه و هیزم، اسکیدر LKT 81 و فورواردر Vimek 610 باید جایگزین ماشین­ های فعلی شود. با این جایگزینی، هزینه حمل برای گرده ­بینه 15 درصد افزایش و برای هیزم و کاتین 10 درصد کاهش می‌یابد. در حال حاضر مکانیزاسیون حمل­ونقل اولیه چوب در جنگل­های هیرکانی از لحاظ هدف­های چهارگانه این مطالعه، بهینه نیست و نیاز به تغییر دارد. در مدیریت ماشین­ آلات جنگل، جنبه‌های زیست‌محیطی و ارگونومیک باید مورد توجه قرار گیرد.