بهینه‌سازی تخصیص مساحت اراضی استان گلستان به کاشت محصولات کشاورزی با استفاده از روش برنامه‌ریزی ریاضی مصالحه‌ای

مدیریت منابع طبیعی و افزایش سود اقتصادی در بخش کشاورزی مستلزم برنامه‌ریزی منطقی است. با توجه به محدودیت آب و اراضی در استان گلستان، این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی تخصیص اراضی آبی استان به کشت محصولات زراعی و باغی صورت گرفت. با تعیین معیارهای ارزیابی و ارزشگذاری آن‌ها، تخصیص مساحت اراضی بر مبنای برنامه‌ریزی مصالحه‌ای انجام و با طراحی سناریوهای محیط‌زیستی، شرایط فعلی و پیشنهادی جهاد کشاورزی، میزان عملکرد تمامی محصولات مشخص شد. نتایج وزندهی معیارها نشان داد که مصرف آب با وزنی معادل 261/0 مهم‌ترین معیار در این زمینه به‌شمار می‌رود. همچنین، مشخص شد که برای کشت بر اساس الگوی محیط‌زیستی، محصولات شبدر، جو، گندم و کلزا به‌ترتیب با 37/12، 91/6، 81/6 و 08/6 درصد از کل مساحت اراضی آبی استان در اولویت قرارگرفته‌ است. مقایسة نتایج نیز نشان داد که مطابق با الگوی محیط‌زیستی، در مصرف آب، نیاز به ماشین‌آلات، مصرف کود و سموم شیمیایی صرفه‌جویی صورت می‌گیرد که با اجرای نتایج آن می‌توان بازدهی اقتصادی را در بخش کشاورزی استان افزایش داد. بدیهی است انتخاب هر یک از این سناریوها به شکل پایلوت در یکی از شهرستان‌ها صورت می‌پذیرد و پس از مقایسة نتایج واقعی، به اجرایی شدن آن در سطح استان اقدام خواهد شد.