بهینه‪سازی استخراج سلولز از خمیر چغندرقند

سلولز یکی از مواد اولیه مورد نیاز صنایع می‪باشد که به‪طور وسیع در تهیه رنگ‪ها، کاغذ، نساجی، کشاورزی، محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. تفاله و مازاد خمیر چغندرقند در مرحله عیارسنجی یکی از منابع سلولز به‪شمار می‪آید. این طرح با هدف بررسی امکان تولید سلولز از تفاله یا مازاد خمیر چغندرقند در مرحله عیارسنجی به‪صورت آزمایش فاکتوریل (2×3×3) بر پایه طرح کرت‪های کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. به این منظور ابتدا مازاد خمیر چغندرقند نمونه‪های عیارسنجی شده جمع‪آوری، شسته، خشک و آسیاب شد. سپس نمونه آسیاب شده توسط اسید کلریدریک 6/0 نرمال در دمای 45 درجه سانتی‪گراد به مدت 48 ساعت هیدرولیز و با آب در دمای 70 درجه سانتی‪گراد به مدت یک ساعت مخلوط گردید تا پکتین و ترکیبات پکتینی موجود به‪صورت محلول از مخلوط جدا شدند. باقی‪مانده تفاله در این مرحله را پس از شستشو و خشک کردن به نسبت یک گرم تفاله و 100 میلی‪لیتر محلول سود در سه سطح با غلظت 5/2، 5 و 5/7 درصد (w/v)، در سه مدت زمان تأثیر سود شامل هشت، 10 و12 ساعت و دمای تأثیر سود در دو سطح 25 و 45 درجه سانتی‪گراد تیمار گردیدند تا پلی‪ساکاریدهای محلول در محیط قلیایی از سلولز جدا شوند. صفات اندازه‪گیری شده در این تحقیق شامل خلوص نسبی، ویسکوزیته و جرم ملکولی سلولز استخراجی بودند. نتایج نشان داد اثر غلظت سود و مدت هم‪زدن و اثر متقابل این دو عامل بر صفت خلوص نسبی در سطح احتمال پنج درصد معنی‪دار است. به‪علاوه مشخص گردید که بین تیمارهای مورد بررسی سلولز استخراج شده توسط تیمار سود و غلظت پنج درصد در مدت همزدن 12 ساعت و دمای 45 درجه سانتی‪گراد به‪طور معنی‪داری از شرایط کیفی بهتری برخوردار است به‪طوری که میانگین صفات خلوص نسبی 2/95 درصد، ویسکوزیته 9/15 میلی‪پاسکال در ثانیه و جرم‪ملکولی 255000 گرم بر مول به‪دست آمد که از سایر تیمارهای مورد بررسی به‪طور معنی‪داری بیشتر بود. بنابراین با این روش می‪توان سلولزی با خلوص نسبی 2/95 درصد از تفاله چغندرقند به‪دست آورد.