بنیان‌های ژئوپولیتیکی پیشرفت در برنامه‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران (بحثی تحلیلی ـ انتقادی در سند راهبردی چشم‌انداز 1404)

Authors

  • محمدرضا فرجی دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • یاشار ذکـی استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

هدف پژوهش حاضر بررسی نسبت ژئوپولیتیک و پیشرفت در سند چشم‌‌انداز 1404 بوده و در این راستا، مؤلّفه‌‌ها و ملاحظات ژئوپولیتیکی، بنیان‌‌ها و ملاحظات ژئوپولیتیکی محیط راهبردی ایران و مؤثّر در پیشرفت کشور بر اساس چشم‌‌انداز سند 1404 مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش که با اتّخاذ رویکرد تحلیلی ـ انتقادی و با بهره‌‌گیری از اسناد مرتبط انجام شد، نشان داد، سند چشم انداز 1404 به دلایلی همچون بی‌‌توجهی به متغیّرهای ژئوپولیتیکی، عدم تناسب میان اهداف ملّی و واقعیّت‌‌های ژئوپولیتیکی، نگاه تک‌عاملی و عمدتاً درونی به مقولۀ پیشرفت و درک غیرواقع‌بینانه از ظرفیّت‌‌ها و واقعیّت‌‌های جغرافیایی از ملاحظات ژئوپولیتیکی بی‌‌بهره است. با توجّه به ضعف بنیادی (بی‌توجهی به ملاحظات جغرافیایی و ژئوپولیتیکی) و ساختاری (عدم سازوکار مدیریّتی و اجرایی)، اهداف مورد انتظار سند چشم‌‌انداز در افق زمانی 1404 محقّق نخواهد شد. از این رو نیازمند تجدید نظر و بازبینی اساسی و بنیادی در سند چشم‌‌انداز با بازۀ زمانی جدید خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش پیمان دفاعی در برنامههای توسعه و سند چشمانداز ایران 1404

سند چشم‌انداز توسعه 1404 در ایران را می‌توان محور اصلی برنامه‌ریزی اقتصادی و استراتژیک دانست. این امر با شاخص‌های فرهنگ سیاسی ایران پیوند یافته است. در سند چشم انداز بر ضرورت تبدیل ایران به محور قدرت منطقه‌ای در آسیای جنوب غربی تأکید شده است. یکی از ابزارهای تحقق چنین اهدافی در چارچوب آنارشی موجود در نظام بین‌الملل را می‌توان «خودیاری» و سازمان‌دهی «پیمان‌های دفاعی» دانست. پیمان‌های دفاعی یکی ...

full text

معماری راهبردی نظام سلامت ملی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سند چشم انداز 1404 : الگوی پیشنهادی

نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران، الگوی منحصر به فردی از ادغام خدمات بهداشتی درمانی و نظام آموزشی و پژوهشی با هدف ارتقای خدمات سلامت به مردم می‌باشد. جهت استقرار کامل نظام سلامت الگو بر اساس سند چشم انداز 1404، سیاست‌‌های کلان نظام در حوزه سلامت، نقشه جامع علمی کشور، نقشه جامع علمی سلامت، نقشه تحول نظام سلامت و برنامه پنجم توسعه، اقدامات زیادی در حال شکل‌گیری است ولی به دلیل وجود رویکردهای متعدد ...

full text

نقش پیمان دفاعی در برنامههای توسعه و سند چشمانداز ایران 1404

سند چشم انداز توسعه 1404 در ایران را می توان محور اصلی برنامه ریزی اقتصادی و استراتژیک دانست. این امر با شاخص های فرهنگ سیاسی ایران پیوند یافته است. در سند چشم انداز بر ضرورت تبدیل ایران به محور قدرت منطقه ای در آسیای جنوب غربی تأکید شده است. یکی از ابزارهای تحقق چنین اهدافی در چارچوب آنارشی موجود در نظام بین الملل را می توان «خودیاری» و سازمان دهی «پیمان های دفاعی» دانست. پیمان های دفاعی یکی ...

full text

ارزیابی راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان

سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در افغانستان و نتایج آنها، تأثیر به سزایی بر دیگر عرصه‌های سیاست خارجی این کشور در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی دارد و از این حیث دارای اهمیت استراتژیک است. بر این اساس مقاله حاضر از منظری راهبردی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان را در طول دهة هفتاد شمسی ارزیابی کرده و به شیوه‌ای آسیب شناسانه، عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی ایران در افغانستان از...

full text

تبیین مفهوم راهبردی نظریه نظام انقلابی در جمهوری اسلامی ایران

مفهوم نظام انقلابی نقطه عطفی ماندگار و نوآورانه در گفتمان انقلاب اسلامی به‌ منظور تحکیم و بالندگی سیاست‌‌ها و نظامات در پیش برندگی آن به‌شمار می‌‌آید. در چرخه حیات انقلاب‌‌ها، عامل اینرسی و افول نظام‌-های سیاسی، کم‌‌رنگ شدن آرمان‌‌ها، ارزش‌‌های بنیادین و کارکردی، نوعی بازگشت به قبلِ ناشی از تغییر ماهیت انقلابی‌گری کارگزاران و تسلیم‌‌پذیری در مواجه با فشار عوامل محیطی را در پی دارد که با فقدان عن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 25

pages  235- 256

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023