برنامه هسته‌ای ایران: «توانایی قانونمند»

آنچه به طور معمول در مورد هدف ایران از پیگیری برنامه هسته‌ای عنوان می‌شود محدود به دو گزینه است: نخست برخورداری از توانمندی هسته‌ای صرفاً در مصارف علمی، پزشکی و انرژی که در محافل داخلی طرح می‌شود و دوم دستیابی به سلاح هسته‌ای که از جانب غرب به ایران نسبت داده می‌شود. این در حالی است که گزینه‌های دیگری از جمله «توانایی قانونمند» و «توانایی کامل» هسته‌ای نیز در این میان وجود دارد. سؤال مطرح آن است که چه عواملی ایجاب می‌کند جمهوری اسلامی ایران به دنبال کسب «توانایی قانونمند» هسته‌ای باشد؟. نوشتار حاضر بر این فرضیه استوار است که امنیت ملی، اهداف میان‌مدت سیاست خارجی و اهداف برنامه هسته‌ای ایران، کسب «توانایی قانونمند» هسته‌ای را ایجاب می‌کند. از جمله اهداف میان‌مدت سیاست خارجی «حفظ وضع موجود» محسوب می‌شود. بازدارندگی، ارتقای شأن و منزلت داخلی، خارجی، ارتقای سطح توسعه، نقش‌آفرینی در قالب بازیگر فعال منطقه‌ای و بین‌المللی و کسب جایگاه شایسته و افزایش قدرت «جهان اسلام» از اهداف برنامه هسته‌ای ایران قلمداد می‌شود. در این راستا بدین پرسش نیز پاسخ داده می‌شود که کدام استراتژی قادر به تحقق اهداف یادشده است و چنین فرض می‌شود که استراتژی «تعامل همه‌جانبه» گزینه ایران در قبال غرب است. در این استراتژی کلیه موضوعات مهم دوجانبه و چندجانبه از قابلیت طرح و مذاکره برخوردار است.