بررسی کیفیت ریشه‌های شیرین‌بیان جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های مختلف ایران

مقدمه: شیرین بیان از جمله گیاهانی است که از دیرباز در اختلالات تنفسی، زخم‌های معده و روده و نارسایی‌های کبدی استفاده می‌شده است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران رویش دارد به طوری‌که کشور ما یکی از صادرکنندگان مهم این محصول به شمار می‌رود. بنابراین بررسی کیفیت گیاه رویش یافته در مناطق مختلف ایران و تعیین بهترین رویشگاه آن حائز اهمیت می‌باشد. هدف: از آنجا که مهم‌ترین معیارهای کیفیت ریشه شیرین‌بیان درصد اسید گلیسیریزیک و عصاره محلول در آب آن می‌باشد، بنابراین هدف این تحقیق، اندازه‌گیری دو پارامتر فوق در ریشه‌های جمع‌آوری شده از مناطق مختلف ایران بوده است. روش بررسی: ریشه‌های شیرین بیان از 12 منطقه ایران شامل: کرمانشاه، مهاباد، اردبیل، خرم آباد، سرحد فارس، استهبان فارس، قصرالدشت فارس، اکباتان و گنجنامه همدان، نجف‌آباد اصفهان، سیرجان و کرمان جمع‌آوری شدند. سپس میزان عصاره محلول در آب آن‌ها به روش ماسراسیون و درصد اسید گلیسیریزیک هر یک به روش HPLC تعیین شدند. نتایج: نتایج نشان دادند که میزان اسید گلیسیریزیک و نیز عصاره محلول در آب در نمونه‌های جمع‌آوری شده از کرمانشاه، سرحد فارس و کرمان در بالاترین میزان و در نمونه‌های متعلق به گنجنامه و اکباتان همدان در پایین‌ترین مقدار قرار دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تعیین مقدار اسید گلیسیریزیک و عصاره محلول در آب نمونه‌های جمع‌آوری شده از مناطق مختلف ایران می‌توان گفت که گیاه رویش یافته در کرمانشاه، سرحد فارس و کرمان مرغوب‌ترین محصول بوده و از نظر صادرات نیز ارزش فراوانی دارد به طوری‌که محصول حاصله را علاوه بر اهداف درمانی می‌توان به عنوان طعم‌دهنده و شیرین‌کننده نیز در فراورده‌های مختلف به کار برد.