بررسی کارایی مدل‌های مبتنی بر هوش محاسباتی در برآورد بار معلق رودخانه‌ها (مطالعه موردی: استان گیلان)

Authors

  • علی فتح‌زاده دانشیار دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، ایران
  • مریم اسدی دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایرن
Abstract:

آگاهی از میزان رسوب معلق رودخانه‌ها یکی از مسائل اساسی در پروژه‌های آبی است که طراحان تأسیسات آبی همواره با آن روبرو بوده‌اند. با توجه به  صرف هزینه و زمان طولانی جهت اندازه‌گیری بار معلق رودخانه‌ها، استفاده از منحنی‌های سنجۀ رسوب معمول‌ترین روش برآورد بار رسوب معلق رودخانه‌ها محسوب می‌گردد. این در حالی است که روش‌های نوین مبتنی بر هوش مصنوعی و داده‌کاوی در بسیاری از  علوم مهندسی رخنه کرده است. بر همین اساس هدف اصلی این تحقیق به چالش کشیدن توانمندی روش کلاسیک برآورد بار معلق در مقایسه با برخی روش‌های نوظهور می‌باشد. ما در این پژوهش شش مدل،K  نزدیک‌ترین همسایه، شبکۀ عصبی پس انتشار خطا،  فرآیند گوسی، درخت تصمیم‌گیری M5، ماشین‌بردار پشتیبان و ماشین‌بردار پشتیبان تکاملی را انتخاب و به مقایسۀ آنها با مدل سنجۀ رسوب در هشت حوزۀ آبخیز واقع در استان گیلان پرداختیم. طول دوره آماری داده‌های ورودی به مدل‌ها به صورت روزانه و 30 ساله در نظر گرفته شد. ارزیابی نتایج حاصله نشان داد مدل فرآیند گوسی در مقایسه با سایر مدل‌ها، با کمترین مجموع مربعات باقیمانده (RMSE) (متوسط مجموع مربعات باقی مانده= 05/37 در هشت حوزه) و بیشترین ضریب همبستگی (r) (متوسط ضریب همبستگی 72/0 در هشت حوزه) و با بهترین ضریب ناش- ساتکلیف (متوسط 66/0 در هشت حوزه) نسبت به سایر مدل‌ها از کارآیی بیشتری برخوردار است. لذا استفاده از مدل‌های مذکور به جای روش‌های معمول برآورد بار معلق می‌تواند دقت این برآوردها را به میزان قابل ملاحظه‌ای بهبود بخشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه روش های هوش مصنوعی در برآورد بار معلق رسوب (مطالعه موردی: رودخانه سیستان)

سابقه و هدف: برآورد صحیح حجم رسوبات معلق در رودخانه‌ها، یکی از مهم‌ترین مسائل در پروژه‌های مهندسی رودخانه، منابع آب و محیط‌زیست می‌باشد. رودخانه سیستان شاخه اصلی منشعب از رودخانه هیرمند بوده که وظیفه آبیاری 70 درصد زمین‌های کشاورزی دشت سیستان و همچنین تأمین بخشی از آب هامون هیرمند را به عهده دارد. با توجه به مشکلات زیاد ناشی از رسوبات در رودخانه‌ها، محققین علم رسوب تلاش‌های زیادی به‌منظور دستیا...

full text

مقایسه روش های هوش مصنوعی در برآورد بار معلق رسوب (مطالعه موردی: رودخانه سیستان)

سابقه و هدف: برآورد صحیح حجم رسوبات معلق در رودخانه ها، یکی از مهم ترین مسائل در پروژه های مهندسی رودخانه، منابع آب و محیط زیست می باشد. رودخانه سیستان شاخه اصلی منشعب از رودخانه هیرمند بوده که وظیفه آبیاری 70 درصد زمین های کشاورزی دشت سیستان و همچنین تأمین بخشی از آب هامون هیرمند را به عهده دارد. با توجه به مشکلات زیاد ناشی از رسوبات در رودخانه ها، محققین علم رسوب تلاش های زیادی به منظور دستیا...

full text

برآورد بهینه غلظت بار معلق رودخانه ها(مطالعه موردی استان خوزستان)

نمونه برداری از جریان رودخانه و بار رسوبی در ایستگاه های رسوب سنجی به منظور اطلاع و آگاهی از میزان فرسایش و رسوب حوزه های بالادست انجام می شود. اندازه گیری های مستقیم از بار معلق رودخانه ها باید طوری باشد که برای اکثر جریان ها نمونه برداری اتفاق افتاده باشد ولی این عمل معمولاً با فواصل زمانی نامساوی صورت می گیرد و از طرفی لازم است که به صحت برآوردها از میانگین غلظت بار معلق پی برد زیرا در برآورد...

full text

بررسی کارایی مدل‏های هوشمند در برآورد رسوبات معلق رودخانه‏ای (مطالعه موردی: حوزه‏ آبخیز باباامان، خراسان شمالی)

Accurate estimation of the sediment volume carried by the rivers is important in water related projects and recognition and suggestion proper methods for estimating suspended sediment goals which should be conducted by related researches. Among the methods that have been recently used to model suspended sediment, machine learning based methods such as decision trees, support vector machine, and...

full text

بررسی کارایی مدل درختان تصمیم‌گیری در برآورد رسوبات معلق رودخانه‌ای (مطالعه موردی: حوضه سد ایلام)

The real estimation of the volume of sediments carried by rivers in water projects is very important. In fact, achieving the most important ways to calculate sediment discharge has been considered as the objective of the most research projects. Among these methods, the machine learning methods such as decision trees model (that are based on the principles of learning) can be presented. Decision...

full text

مروری بر روشهای برآورد بار معلق(مطالعه موردی: حوضه آبریز صیدون)

ذرات معلق در آب رودخانه که تبدیل به رسوب می‌شود از مشکلات اصلی مدیریت سدها می‌باشد. لذا پیش از احداث سدها و سایر تاسیسات هیدرولیکی نیاز به مطالعه بار معلق رودخانه‌ها می‌باشد. بدیهی است که با توجه به محدود بودن دوره‌های آماری و تغییرات گسترده شرایط هیدرولوژیکی و حفاظتی حوضه  آبریز و رودخانه عموماً استفاده از روشهای درونیابی یا برون‌یابی ضروری می‌شود که بالطبع احتمال خطا را افزایش می‌دهد می‌دهد.  ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 71  issue 1

pages  45- 60

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023