بررسی پراکنش بیماری سپتوریوز برگی و ارزیابی مقاومت ارقام گندم نسبت به عامل بیماری در استان گلستان

در این تحقیق میزان پراکنش و ارتباط فیزیولوژی عامل بیماری با محل‌های حضور آن و ارزیابی ارقام مقاوم بررسی گردید. عامل بیماری پس از بررسی مورفولوژیکی و نواحی ژنی ITS-rDNA، Zymoseptoria tritici شناسایی گردید. نقشه پراکنش بیماری با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS 10.2 تهیه گردید. پنج جدایه انتخاب و رشد آن‌ها در دماهای مختلف و ارتباط آن با شرایط اقلیمی مناطق بررسی شد. 26 رقم زراعی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه کشت، مایه‌زنی و ارزیابی گردید. براساس نتایج، میانگین رشد جدایه‌ها دارای اختلاف آماری معنی‌دار و با شرایط اقلیمی ارتباط وجود داشت. جدایه نوکنده بیشترین و جدایه رامیان دارای کمترین میزان رشد و جدایه‌ها در دمای 15 درجه سلسیوس بیشترین و در دمای 10 درجه سلسیوس کمترین رشد را داشتند. بیماری در 8 شهرستان ردیابی و شهرستان‌های رامیان و کردکوی به‌عنوان کانون بیماری مشخص گردیدند. از ارقام بررسی ‌شده 4 رقم فلات، مهرگان، قابوس و روشن مقاوم، 14 رقم شیرودی، مروارید، مغان، کوهدشت، گاسپار، آفتاب، شهریار، گنبد، الموت، افلاک، زرین، کرج-1، توس و آذر-2 نیمه مقاوم و 7 رقم کریم، دز، خزر-1، استار، هامون، افق، ارم و تجن حساس ارزیابی شدند. شدت بیماری‌زایی جدایه رامیان بیشتر از سایر جدایه‌ها بود. با توجه‌ به پراکنش وسیع، شرایط مساعد و مشخص شدن کانون‌های بیماری، می‌توان با پایش به‌موقع بیماری، نسبت به انجام اقدامات پیش‌آگاهی و کنترلی اطلاع ‌رسانی نمود. همچنین با ارزیابی متناوب ژنوتیپ‌های گندم، نسبت به معرفی ارقام مقاوم و کاهش بیماری در آینده اقدام نمود.