بررسی پاسخ های دفاعی گیاهچه پنبه به الیسیتورهای قارچ تریکودرما

بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری‌‌های مهم پنبه در مناطق مختلف کشور می باشد که همه ساله خسارت زیادی به مزارع پنبه‌کاری وارد می نماید. اخیراً، گونه‌های تریکودرما به عنوان یکی از روش‌های کنترل بیولوژیکی مرگ گیاهچه در نظر گرفته شده است. مهم‌ترین مکانیسم بیوکنترلی تریکودرما تحریک سیستم دفاعی گیاه است. در این بررسی ترشحات خارج سلولی دو جدایه متعلق به قارچ Trichoderma virense جدایه  A224، بعنوان جدایه برتر و آنتاگونیست علیه قارچ Rhizoctonia solani عامل بیماری مرگ گیاهچه پنبه و جدایه  A442 بعنوان جدایه غیر موثر در بیوکنترل مورد آزمایش قرار گرفتند. بررسی تغییرات فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان گوسیپول عصاره ریشه‌چه پنبه بعنوان معیارهایی در بررسی خصوصیات تحریک کنندگی (الیسیتوری) ترشحات خارج سلولی با استفاده از روش‌های کالریمتری و دستگاه اسپکتروفتومتر مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت برخی خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیکی مواد القاء‌کننده مقاومت در ترشحات خارج سلولی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی‌های آزمایشگاهی مشخص گردید ترشحات خارج سلولی جدایه تریکودرما A224 موثر در بیوکنترل، در مقایسه با جدایه غیر موثر در بیوکنترل (جدایه تریکودرما A442) باعث القاء ترکیبات مرتبط با دفاع (فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان گوسیپول) در ریشه‌چه پنبه گردید. در این بررسی مشخص گردید، الیسیتورهای موجود در این ترشحات مقاوم به حرارت، غیر قابل حل در کلروفرم و حساس به پروتئینازk بودند. از آنجایی که این الیسیتورها به پروتئینازk حساسیت نشان دادند می‌توان پی به ماهیت پروتئینی یا گلیکوپروتئینی این ترکیبات برد.