بررسی و نقد کتاب اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌‌داری

Authors

  • غلامرضا صدیق اورعی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
  • محمدصادق طلوع برکاتی دانشجوی دکتری جامعه‌‌شناسی‌شهید بهشتی
Abstract:

چکیده در این مقاله، هدف نگارنده این است که گزاره‌‌های اصلی ماکس وبر در کتاب اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌‌داری مشخص شود و پس از آن نکات مورد توجه به صورت انتقاد مطرح شود. در کتاب با جمله‌ها و استدلال‌‌هایی جزئی روبه‌رو می‌‌شویم که در گام اول با ادعای کلی مطرح‌شدة وبر متناقض یا متضاد به نظر می‌‌رسند و یا به نوعی آن را محدود می‌کنند و از دایرة شمول آن می‌‌کاهند. به این معنی که وبر ادعا کرده است که باورهای مذهبی کالوینی، از طریق تجاذب و رشد روح سرمایه‌‌داری، تسهیل‌کنندة پیدایش و رشد نظام سرمایه‌داری غربی شده‌اند، اما در برخی از جمله‌ها و استدلال‌ها مواردی به چشم می‌‌خورد که به نظر می‌‌رسد این رابطه همیشه برقرار نبوده است. در این مقاله سعی می‌شود به طور خلاصه برخی از این مضامین مرور و جایگاه آن‌ها در زمینۀ کلی استدلال وبر یافت شوند و با دقت بیشتری دربارة آن‌ها اظهار نظر شود. نکتة دیگر این‌که در تحلیل وبر مؤلفة «زمان» نقش مهمی دارد و نباید بدون درنظرگرفتن آن به ارزیابی پرداخت؛ یعنی باید توجه داشت که روحیة سرمایه‌داری و اخلاق پروتستانی به طور هم‌زمان با هم وجود داشتند و تعامل و تجاذب بین این دو عامل برقرار بوده است. بدون درنظرگرفتن این نکته برخی از خوانندگان در دام این اشتباه می‌‌افتند که محقق دچار خطای منطقی شده و گاه و بی‌‌گاه علت را معلول فرض کرده است. وبر در مواضع متعددی از کتاب، عبارت‌‌هایی نوشته است که شبهۀ اندیشة تک‌‌علتی را بزداید؛ چه آن تک‌‌علت مادی باشد و چه علل ذهنی و فرهنگی. به نظر نگارنده، اگر محتوای کتاب با ترتیب کاملاً منطقی بازنویسی شود، تا حد بسیاری از ابهام آن کاسته خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد کتاب اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری

چکیده در این مقاله، هدف نگارنده این است که گزاره های اصلی ماکس وبر در کتاب اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری مشخص شود و پس از آن نکات مورد توجه به صورت انتقاد مطرح شود. در کتاب با جمله ها و استدلال هایی جزئی روبه رو می شویم که در گام اول با ادعای کلی مطرح شدة وبر متناقض یا متضاد به نظر می رسند و یا به نوعی آن را محدود می کنند و از دایرة شمول آن می کاهند. به این معنی که وبر ادعا کرده است که باوره...

full text

بررسی و نقد کتاب «دین و اخلاق» بررسی گونه‌های وابستگی اخلاق به دین

دین و اخلاق گرچه در بسیاری از موارد به یکدیگر کمک می کنند، اما در برخی موارد نیز گزاره های دینی و اخلاقی ناسازگار با یکدیگر به نظر می رسند؛ از همین روی بررسی ارتباط و یا تقابل وتعارض احتمالی آن دو نیازمند پژوهش و تأملات فلسفی است. کتاب دین و اخلاق (بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین)، به این مهم پرداخته و مؤلف محترم آن به طور مبسوط و با مراجعه به منابع مختلف به طرح، تبیین و بررسی این موضوع اقد...

full text

معرفی، بررسی و نقد کتاب اخلاق ائودموسِ ارسطو (Eudemian Ethics)

این مقاله به بررسی و نقد کتاب اخلاق ائودموسِ (Eudemian Ethics) ارسطو بر اساس ترجمه سر آنتونی کنی می­پردازد. در این مقاله نشان داده­ایم که اخلاق در نظر ارسطو به معنای نیک زیستن است و هدف وی از نوشتن این اثر یافتن پاسخی به چیستی زندگی نیک یا سعادت و چگونگی دست­یابی به آن در سنت فضیلت­انگارانه موجود در فضای فلسفی پیش از زمان خود وی است. از این رو فهم چیستی ماهیت سعادت مبتنی است بر فهم ماهی...

full text

نقد و بررسی کتاب اخلاق: درآمدی بر فلسفة اخلاق تألیف نوئل استیوارت

در دهه‌های اخیر، کتاب‌های مقدماتی زیادی در‌زمینة فلسفة اخلاق و اخلاقیات به زبان انگلیسی و دیگر زبان‌ها نوشته شده است. این کتاب‌ها به آشنایی دانشجویان با موضوعات اخلاقی کمک می‌کنند، اما اکثر آن‌ها جامع نیستند و فقط بر برخی موضوعات، خصوصاً اخلاق هنجاری و گاه بر برخی مباحث اخلاق کاربردی، تمرکز کرده‌اند. کمبود کتاب درسی مناسب در حوزة فلسفة اخلاق و اخلاقیات در زبان فارسی بیش‌تر مشهود است و هیچ کتاب د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 29

pages  91- 117

publication date 2014-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023