بررسی و نقد نظریۀ وکالت در عرصۀ ماهیت نمایندگی مجلس

پس از تأسیس مجلس و ورود مفهوم نمایندگی به ادبیات سیاسی ایران، شخصیت‌های علمی و به‌تبع آن مردم جامعه، این نهاد سیاسی را وکالت شرعی تلقی کردند. تصریح علما و اندیشمندان بر تطبیق این نهاد بر وکالت شرعی این دیدگاه را قوت می‌بخشید. با این‌حال هنوز جای این پرسش باقی مانده که آیا این تلقی حاصل اندیشه‌ورزی و تتبع آگاهانه و عالمانۀ اندیشمندان بود یا اینکه راه‌حلی برای بومی‌سازی این نهاد نوبنیاد در جامعۀ سنتی ایران محسوب می‌شد. با دقت در ماهیت، شرایط و گسترۀ وکالت و نیز بررسی ویژگی‌های طرفین این قرارداد، می‌توان دریافت که نهاد نمایندگی با وجود شباهت‌های بسیاری که با عقد وکالت دارد، به‌هیچ‌وجه قابلیت تطبیق با این قرارداد را ندارد. زیرا نمایندگی قواعد و ویژگی‌های خاصی دارد که با توجه به آنها، نمی‌توان آن را با وکالت مصطلح در فقه و حقوق خصوصی یکی دانست.