بررسی و تحلیل فرآیندهای واجی در نظام آوایی گونۀ زبانی طُرود

Authors

  • جواد عامری کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان
Abstract:

زبان­های محلی ایران‌زمین، گنجینه­ای بی­مانند و ذخیره­ای تمام نشدنی برای رشد و پیشرفت زبان فارسی به شمار می­آید. تحلیل نظام آوایی در گونۀ زبانی طرود از توابع شهرستان شاهرود که برای نخستین بار در این مقاله بدان پرداخته‌شده، ظرافت­ها و حلاوت­های این گونۀ زبانی را آشکار می­سازد. هدف از این پژوهش نشان دادن وجوه اختلاف و اشتراک آوایی گونۀ زبانی طرود با فارسی معیار در چارچوب فرآیند­های واجی است تا در نتیجۀ فرآیندهای واجی کاهش، افزایش، ابدال، قلب­ و ادغام که در این گونۀ ­زبانی وجود دارد - اما در حال حاضر در فارسی معیار به چشم نمی­خورد- نشان داده ­شود. مبنای این مقایسه بر اساس­ الگوهای رایج زبان­شناسی بوده و گرد­آوری داده­ها به روش پرسش و پاسخ، مصاحبه با گویشوران بومی انجام‌شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی سیر تحولات آوایی در گونۀ زبانی مورد پژوهش و تطبیق آن با فارسی معیار، نسبت این دو را بسنجد و از خلال بررسی تأثیر فرآیند­های واجی در آن، واژگان گویشی کهن فعال را شناسایی نماید و در گشودن گره­های زبانی و ادبی متون کهن به کار بندد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل بهینگی برخی از فرایندهای واجی گونۀ زبانی رودباری (اسلام‌آباد)

هدف پژوهش حاضر بررسی برخی فرایندهای واجی نظیر سخت‌کامی‌شدگی، سایشی‌شدگی، درج آغازه، غیردهانی‌شدگی، انسدادی‌شدگی و واک‌رفتگی پایانی در گونۀ زبانی رودباری (اسلام‌آباد) در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993 و 2004) است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردید. برای گردآوری داده‌ها از 10 گویشور بومی (5 مرد و 5 زن در رده‌های سنی 45 الی 80 سال از کم/ بی‌سواد تا تحصیل‌کرده) و نیز منابع م...

full text

بررسی و تحلیل نظام آوایی گویش سرکویر در مقایسه با زبان پهلوی

زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...

full text

بررسی فرآیندهای واجی ناشی از افزودن پیشوند وجه‌ساز در گویش مکریانی(براساس نظریۀ واجی خود واحد)

وند وجهی که نشان­دهندۀ امر، شرط و التزام است و در گویش مکریانی از زبان کردی با پیشوندهای (da- وbi-) نشان داده می­شود، هنگام اضافه شدن به ستاک فعلی باعث بروز یکسری از فرآیندهای واجی می­گردد. این مقاله با پیروی از اصول کلی نظریۀ خودواحد سعی در توصیف تحولات واجی ناشی از افزوده­شدن پیشوند (da-) بر ستاک فعل در گویش مکریانی از زبان کردی دارد. چارچوب نظری پژوهش حاضر بر مبنای نظریۀ خودواحد که یکی از مش...

full text

برخی آثار واجی و واژگانی فارسی میانه در گونۀ کرمانی

گونۀ کرمانی، برخی آثار واجی و واژگانی فارسی دورۀ میانه را در خود حفظ کرده است که بررسی این آثار به عنوان بخشی از مطالعات در­زمانی زبان فارسی در زبان شناسی امروز از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، گونۀ کرمانی دارای برخیویژگی­های واجی و وااژگانی نیز هست که آن را از فارسی معیار متمایز می­ کند. این پژوهش به بررسی برخی آثار واجی و واژگانی باقی­مانده از فارسی میانه در گونۀ کرمانی پرداخته است...

full text

توصیف و تحلیل فرآیندهای واجی گویش گالشی: رویکرد بهینگی

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل فرآیندهای واجی کشش جبرانی، حذف، تضعیف، ارتقاء واکه-ای و قلب در گویش گالشی اشکور است. چهارچوب نظری پژوهش مورد نظر، واج شناسی بهینگی است. برای انجام این پژوهش از ده گویشور هر کدام به مدت یک ساعت مصاحبه به عمل آمده و داده ها جمع-آوری شده است. به علاوه نگارنده، گویشور این گویش است. داده ها بر مبنای الفبای آوانگار بین المللی ipa آوانویسی شده و روش تحقیق نیز توصی...

full text

بررسی نظام آوایی گویش نیشابوری

این پژوهش به توصیف نظام آواهای گویش نیشابوری می پردازد. در این پژوهش، محقق به ضبط گفتار گویشوران پرداخته است، و هر کجا که لازم بوده از مصاحبه نیز بهره برده است. از آنجا که پیرامون زبان مذکور مطالعه ی جامع خاصی انجام نگرفته، این تحقیق بیشتر به صورت میدانی انجام گرفته است.   برای انتخاب نمونه ها، عامل سن، سواد، جنس و مهاجرت در نظر گرفته شده است. در این پژوهش، ابتدا گویش نیشابوری و محدوده ی جغرافی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  51- 80

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023