بررسی و ارزیابی برنامه های سرای محلّه (مطالعة موردی: سرای محلّة درب دوّم، منطقة 3 شهرداری تهران)

پیچیدگی فزاینده شهرها و آهنگ شتابان رشد شهرنشینی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه، در کنار شکست رویکردهای تمرکزگرایانه، غیر مشارکتی مدیریت شهری، منجر به رویکردهای مشارکتی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری و ظهور پارادایم حکمروایی در شهرها شده است. در این میان، در دهه‌های اخیر در کلانشهر تهران نیز با توجّه به مشکلات متعدّد بحث مشارکت شهروندان و دولت‌های محلّی موردتوجّه ویژه‌ای واقع‌شده است. توسعه شورایاری‌ها در این کلانشهر تجلّی فضایی چنین تحوّلاتی است. شورایاری‌ها به‌عنوان نهادی مردمی، برنامه­های مختلفی را برای جذب مشارکت حداکثری مردم و تسهیل و بهبود برنامه‌ها و طرح‌های شهرداری‌ها انجام می­دهد. در این میان سرای محلّة درب دوّم با برگزاری برنامه­های فرهنگی، ورزشی، اجتماعی و غیره بر آنست تا زمینه را برای مشارکت مردم فراهم سازد. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه­ای اقدام به جمع­آوری اطّلاعات نموده و با توزیع 360 پرسشنامه در سطح محلّة درب دوّم، مشارکت مردم و میزان مشارکت و رضایت از برنامه‌های سرای محلّه را مورد ارزیابی قرار داده­ و اطّلاعات را با واردکردن در نرم­افزار Minitab و به صورت توصیفی – تحلیلی مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار داده است. ابتدا میزان مشارکت مورد سنجش قرار گرفته است که نتایج حاکی از آنست که میزان مشارکت اقتصادی در پایین­ترین سطح با میانگین 81/1 قرار دارد و مشارکت در بعد مشورتی با میانگین 16/4 بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. درنهایت با استفاده از آزمون پیرسون، همبستگی میان متغیّرهای پژوهش (برنامه­های سرای محلّه و میزان رضایت) مورد بررسی قرار داده که نشان‌دهندة همبستگی نسبتاً بالا بین متغیّرها بود که بیشترین همبستگی بین رضایت و برنامه­های فرهنگی با مقدار 887/0 و کمترین همبستگی با برنامه‌های ورزشی با مقدار 716/0 است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که میزان مشارکت شهروندان در سطح متوسّطی قرار دارد و با توجّه به تمایل ساکنان محلّه به مشارکت، می­توان آن را ارتقاء داد.