بررسی وظایف، شایستگی و کارآمدی برنامه آموزشی: مطالعه موردی کارشناسی فناوری اطلاعات

هدف این پژوهش بررسی وظایف شغلی کارشناسان فناوری اطلاعات، تعیین مؤلفه­های شایستگی آنها برای انجام دادن وظایف شغلی، تعیین وظایف برنامه­های آموزشی کارشناسی فناوری اطلاعات در قبال پرورش مؤلفه­های شایستگی و همچنین ارزیابی کارایی برنامه­های کارشناسی فناوری اطلاعات در کشور ایران بود. روش­ تحقیق کیفی از نوع مطالعه موردی و ابزارهای تحقیق شامل بررسی اسنادی و مصاحبه ­نیمه­ساختارمند بود. یافته­ها نشان داد که وظایف کارشناسان فناوری اطلاعات در کل در 32 رشته شغلی جای می­گیرد. همچنین مؤلفه­های شایستگی کارشناس فناوری اطلاعات در کشور ایران شامل 17 مورد است که برخی از آنها شامل دانش تخصصی، دانش حل مسئله، تحلیل مسئله، طراحی راه­حلها، استفاده از ابزارهای مدرن، انجام دادن کار فردی- تیمی، برقراری ارتباط، حرفه­ای­گری، اخلاقیات، یادگیری مادام­العمر، آگاهی درباره فرهنگ، مسئولیت­پذیری و قضاوت است. همچنین یافته­ها نشان داد که شایستگی از طریق دو مرحله برنامه آموزشی اعتبارسنجی شده و توسعه تکوینی پرورش می­یابد و از طریق آزمون شایستگی سنجیده می­شود و از طریق توسعه مداوم حرفه­ای حفظ و تدوام می­یابد. این فرایند به چرخه شایستگی مهندسی شهرت دارد که نبود یا ناکارآمدی هر یک از مراحل بر مراحل دیگر چرخه تأثیر نامطلوب دارد. درخصوص استانداردسازی و ارتقای کیفیت برنامه­های آموزشی فنی- مهندسی، نهادهای مرجع بین­المللی همچون IEA، ENAEE و پروژه CDIO به محک­زنی و تعیین معیارها و استانداردهای آموزشی بین­المللی اقدام کرده­اند که تمام برنامه­های آموزشی کارشناسی فناوری اطلاعات در ایران نیز باید مطابق با آنها تدوین و اجرا شوند. یافته­ها نشان داد برنامه­­های کارشناسی IT در ایران مطابق با استانداردها و معیارهای آموزشی بین­المللی تدوین و اجرا نمی­شوند و لازم است اصلاح شوند.