بررسی واژگان اشتقاق کبیر در قرآن و تأثیر آن بر تفسیر

اشتقاق از مباحث واژه‌شناسی و راهی برای درک دقیق مفاهیم کلمات، شناخت و تولید گونه‌های مختلف واژگان است، اشتقاق کبیر یکی از انواع اشتقاق بوده و در واژگانی یافت می‌شود که تعداد و نوع حروف اصلی‌شان یکسان اما در ترتیب آن متفاوتند. ازآنجا که واژه‌شناسی قرآن مقدمه‌ای برای فهم آیات است و اشتقاق کبیر نیز یکی از مباحث واژه‌شناسی است، از این‌رو، مقاله حاضر در صدد آن است تا وجود یا عدم وجود این نوع واژگان را بررسی کند و در صورت وجود، ارتباط معنایی میان آنها را مورد تحقیق قرار دهد و در صورت وجود رابطه معنایی بین آنها، دامنه تأثیر آن را بر تفسیر و فهم کلام الهی بررسی نماید. از بررسی آمار و تحقیق انجام‌یافته نتایج زیر به‌دست آمده است: واژگان اشتقاق کبیر در قرآن 348 ماده است که از این تعداد 234 ماده دارای دو مشتق، 82 ماده دارای سه مشتق، 23 ماده دارای چهار مشتق، 7 ماده دارای پنج مشتق و 2 ماده دارای مشتقات ششگانه است. در بیشتر موارد وجود رابطه معنایی میان واژگان مشهود بوده و در تعدادی از واژگان ارتباط معنایی مشهودی در قرآن یافت نگردید. کشف ارتباط معنایی، به یافتن گوهر معنایی واژه در آیه کمک نموده و در موارد اختلافی میان مفسران، راهی در جهت گزینش نظر صحیح‌تر ارائه می‌نماید.