بررسی همگرایی بازار پسته ایران، کاربردی از الگوی آستانه‌ای انتقال مکانی قیمت

چکیده در بازارهای همگرا، شوک‌های قیمتی در یک بازار، در بازارهای دیگر پاسخ داده می‌شود. در این شرایط، تفاوت قیمت‌ کالاهای همگن در بازارها ناشی از هزینه‌های حمل‌ونقل است. بررسی انتقال مکانی قیمت در بازار یک کالا، یکی از روش‌های مطالعه همگرایی بازارهاست. فرآیند انتقال مکانی قیمت پسته با این دیدگاه و در چارچوب الگوهای آستانه‌ای انتقال قیمت مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه با استفاده از داده‌های ماهانه شاخص قیمت خرده‌فروشی پسته در دوره 92-1386 الگوهای آستانه‌ای انتقال قیمت از استان تولیدکننده (کرمان) به استان‌های مصرف‌کننده (سایر استان‌های کشور) برآورد شد. نتایج نشان داد که انتقال قیمت در بیشتر استان‌های کشور، در کوتاه‌مدت نامتقارن مثبت است و عوامل بازاریابی از تفاوت در سرعت همگرایی بازارها در هنگام افزایش‌ها و کاهش‌های قیمت در بازار مبدأ، منافع اضافی کسب می‌کنند و مصرف‌کنندگان زیان می‌بینند. اما در مجموع بازارها در بلندمدت همگرا هستند و عدم تقارن بلندمدت در انتقال قیمت‌ها وجود ندارد. با توجه به ساختار نزدیک به رقابتی بازار پسته در سطح خرده‌فروشی، انتقال نامتقارن قیمت‌ها احتمالا ناشی از تورم عمومی قیمت‌ها، مدیریت موجودی انبار، هزینه‌های تعدیل قیمت‌ها و اطلاعات نامتقارن است. بنابراین اتخاذ سیاست‌های ضدتورمی، فراهم‌آوری سیستم‌های اطلاعات بازار و ایجاد بازار بورس به همگرایی بیشتر بازارها و انتقال متقارن قیمت‌ها کمک می‌کند.