بررسی نوآوری‏ها و شگردهای زبانی رایج در غزل شاعران جوان دهة هشتاد

غزل مقبول‏ترین قالب شعر سنّتی است که پس از انقلاب و بویژه در دهة هشتاد، تحوّلات زیادی را تجربه کرده است. بررسی گونه‏های نوآوری در غزل دهة هشتاد راهی در سبک‏شناسی و معرّفی افق‏های تازة شعر معاصر است و از آنجا که تحوّلات و نوآوری در زبان، از پرتنوّع‏ترین و مهمّترین شگردهای شاعران جوان دهة هشتاد بوده است، در این مقاله، به صورت تحلیلی-توصیفی و با تأکید بر بسامد، گونه‏های مختلف نوآوری زبانی در غزل‏های چاپ شدة این دهه بررسی و آسیب‏های آن نیز بیان شده است. از جمله یافته‏های این تحقیق، این است که غزل‌سرایان دهة هشتاد برای تغییر فضای شعر و رها شدن از کلیشه‏ها، به انتخاب واژه‌ها و ترکیبات تازه و مورد استفادة مردم، کنایه‌های جدید و ضرب‌المثل‌های رایج روزمرّه توجّه نشان داده‏اند و در برخی نوآوری‏های خود با رویکردی تلفیقی، آرکائیسم (باستان‏گرایی) را به واژه‌های جهان امروز گره زد‏ه‏اند. استفاده از امکانات نحوی جدید و نوآوری در دستور و جابه‏جایی متمایز ارکان جمله و همچنین چندصدایی و تغییر لحن از دیگر نوآوری‏هایی است که در غزل دهة هشتاد با بسامد و گونه‏گونی متمایزی در مقایسه با ادوار قبل جلوه کرده؛ به‏طوری که شعر جوان این دوره را در جایگاه یکی از مهمّترین ادوار تحوّل غزل در تاریخ ادبیّات فارسی قرار داده است.