بررسی نقش پیش بینی کننده باورهای خودکارآمدی و فراشناخت برگرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان

مقدمه:گرایش به تفکر انتقادی در دنیای مدرن، یک فرایند پیچیده شناختی مورد نیاز برای مشارکت عاقلانه در یک جامعه دموکراتیک شناخته می ­شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پیش ­بینی ­کننده باورهای خودکارآمدی و فراشناخت برگرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع همبستگی بر روی کلیه دانشجویان رشته­ های مامایی، پرستاری، بهداشت و پیراپزشکی مشغول به تحصیل دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 94-1393 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 220 نفر (60/9 درصد زن و 39/1 درصد مرد) و به صورت نمونه­ گیری تصادفی خوشه ­ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه­ های باورهای خودکارآمدی شرر و همکاران، فراشناخت شراو و دنیسون و گرایش به تفکر انتقادی ریکتس بود. داده ­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون گام به گام و آزمون t مستقل با استفاده از نرم افزار  SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بین باورهای خودکارآمدی ( r= 0/390 , P<0/001)، و فراشناخت ( r= 0/468 , P<0/001 ) با گرایش به تفکر انتقادی همبستگی مثبت و معنی­ داری وجود دارد (P<0/001) و یافته ­های حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز نشان داد که متغیر­های باورهای خودکارآمدی (β=0/468, p<0/001) و فراشناخت  (β=0/160, p<0/05) پیش ­بینی­ کننده معنی­داری برای گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان هستند. همچنین آزمون t مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر در متغیرهای گرایش به تفکر انتقادی، باورهای خودکارآمدی و فراشناخت تفاوت معنی­داری وجود دارد ، به نحوی که میزان گرایش به تفکر انتقادی (M= 104/79)باورهای خودکارآمدی(M= 56/37)  و فراشناخت(M= 84/21)  در بین دختران بیش­تر از میزان گرایش به تفکر انتقادی(M= 92/57)  باورهای خودکارآمدی (M= 49/23) و فراشناخت(M= 77/17) پسران بود .(P<0/001) نتیجه گیری: با توجه به اهمیت نقش باورهای خودکارآمدی و فراشناخت در پیش ­بینی گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان، برنامه­ های دانشگاه ­ها باید به ­گونه­ ای سازماندهی شوند که در برنامه ­ریزی­ های آموزشی و برنامه درسی تجدیدنظر به عمل آید و از روش­ های فعال تدریس استفاده شود که به ­جای ذخیره­ سازی اطلاعات و حقایق علمی، دانشجویان را درگیر مسئله و حل آن نماید.