بررسی نقش واسطه ای خود تفسیری در رابطه بین عزت نفس و خلاقیت در دانش آموزان پسر سال سوم شهر کرج

چکیده زمینه: پژوهشگران و محققان، مشتاق به یادگیری بیشتر در مورد ظرفیت مشخصه انسان برای تولید ایده های جدید، رویکردهای جدید و راه حل های جدید هستند اما برخی از افراد غیرمتخصص همچنان خلاقیت را صرفا به عنوان یک محصول استعداد و ویژگی های فردی می بینند. هر چند گیلفورد در خطابه برجسته خود به انجمن روانشناسی امریکا (گیلفورد،1950) محققان را بطور جدی ترغیب کرد که به خلاقیت به عنوان یک فرایند شناختی و اجتماعی و نیز یک ویژگی شخصیت بپردازند، اما این زمینه برای سالهای زیادی باقی نماند. هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش واسطه ای خودتفسیری(مستقل / وابسته) در رابطه بین عزت‌نفس و خلاقیت بود. روش: پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر سال سوم شهر کرج بود که در سال تحصیلی 96-95 مشغول به تحصیل بودند که تعداد 300 دانش‌آموز دبیرستانی براساس روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه عزت‌نفس (روزنبرگ،1965) مقیاس تجدیدنظرشده خودتفسیری(سینگلیس، 1994) و پرسشنامه سنجش خلاقیت (تورنس، 1965) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که: الف) عزت‌نفس پیش بینی کننده مثبت معنادار خلاقیت بود، ب) خودتفسیری مستقل/وابسته پیش بینی کننده مثبت معنادار خلاقیت بود و پ) خود تفسیری (مستقل / وابسته) در رابطه بین عزت‌نفس و خلاقیت نقش واسطه ای مهمی ایفا می کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که خلاقیت بیشتر از اینکه تحت تاثیر ویژگی های فردی باشد تحت تاثیر ساختارهای اجتماعی و ویژگی های فرهنگی خواهد بود. همچنین تربیت افرادی که خودپذیری بالا و نگرانی کمتری برای نظرات دیگران دارند باید در اولویت کار خانواده ها و دستگاه آموزش و پروش قرار بگیرد، زیرا پرورش این ویژگی ها، زمینه را برای شکل گیری عزت نفس بالا و بروز تفکر واگرا فراهم می کند که تضمین کننده رفتارهای خلاق است.