بررسی نقش زیست‏توده‏ها‏ی گیاهی مختلف بر خصوصیات و تکثیر زیستی کرم‏های فعال در ورمی‏ کمپوست

جهت بررسی نوع زیست‏توده‏ی گیاهی بر وزن کرم‌های خاکی و خصوصیات کود ورمی‏کمپوست نهایی، پژوهشی در سال زراعی 96 در محیط گلخانه‏ و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به‏صورت فاکتوریل در قالب بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اول نوع زیست‏توده‏ی گیاهی شامل بقایای کنجد، گندم و نیشکر و فاکتور دوم وزن کرم خاکی شامل 60- 75 و 90 گرم در بستر اولیه‏ی تولید کود در نظر گرفته شد. طول دوره‏ی آزمایش 90 روز بود. خصوصیات زیستی کرم خاکی و همچنین خصوصیات شیمیایی کود ورمی‏کمپوست نهایی تولید شده اندازه‏گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین وزن کرم بالغ (79/122 گرم) و وزن کل کرم (57/209 گرم) (مجموع کرم بالغ و نابالغ) موجود در کود ورمی‏کمپوست تولید شده از زیست‏توده‏ی کنجد با وزن اولیه‏ی کرم 90 گرم حاصل شد، که این تیمار بیشترین میزان فسفر (5/158 میلی‏گرم در کیلوگرم) را  نیز به خود اختصاص داد. کمترین (15/63 گرم) وزن کرم بالغ در تیمار کاربرد زیست‏توده‏ی نیشکر و وزن اولیه‏ی کرم 60 گرم به‏دست آمد. این در حالی است‏که بیشترین نسبت بازدهی (وزن نهایی کرم به وزن اولیه‏ی آن) (8/2) مربوط به تیمار کاربرد زیست‏توده‏ی کنجد و وزن اولیه‏ی کرم 60 گرم بود. در مجموع مشخص گردید که هم نوع زیست‏توده‏ی به‏کار برده شده و هم کمیت وزن اولیه‏ی کرم خاکی اثرات متفاوتی بر خصوصیات زیستی کرم‏های مؤثر در تولید ورمی‏کمپوست خواهند داشت. به‏گونه‏ای که برای افزایش سرعت رشد و بلوغ کرم‏ها استفاده از زیست‏توده‏ی کنجد و برای تکثیر و زادآوری کرم‏ها زیست‏توده‏ی نیشکر موثرتر بوده است. به‏علاوه برای فراهمی مطلوب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در کود ورمی‏کمپوست نهایی به‏ترتیب استفاده از زیست‏توده‏ی نیشکر، کنجد و گندم مناسب‏تر بود.