بررسی نقش خشکه‌دار در زادآوری طبیعی درختان جنگلی (مطالعه موردی: راشستان لالیس، نوشهر)

چکیده زمینه و هدف: خشکه­دارها به عنوان مهم‏ترین عامل کنترل کننده ساختار و فعالیت در جنگل­های معتدله شناخته می­شوند. به منظور بررسی نقش خشکه­دارها در زادآوری درختان جنگلی، تراکم زادآوری محیط اطراف خشکه­دار در جنگل­های بکر منطقه لالیس نوشهر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: جهت نمونه­برداری از خشکه­دارهای سرپا از پلات­های دایره­ای به مساحت 5 آر و به مرکزیت خشکه­دار، و همین طور در خشکه­دارهای افتاده از پلات­های مستطیلی به عرض 4 متر و طول خشکه­دار موجود، استفاده شد. درجه پوسیدگی خشکه­دار به همراه موقعیت توپوگرافیک و مساحت حفره تاجی ناشی از خشکه­دار با توجه به میانگین قطر بازشدگی تاج، یادداشت گردید. برای بررسی اثر حفره­ها، از نظر سطح به پنج دسته تاج پوشش بسته، سطح خیلی کم (کم‏تر از 50 مترمربع)، سطح کم (50 تا 150 مترمربع)، سطح متوسط (150 تا 250 مترمربع) و سطح زیاد (250 تا 480 مترمربع) تقسیم شد. یافته­ها: نتایج مربوط به زادآوری نشان داد گونه راش بیش‏ترین تراکم زادآوری را در برگرفته است. میزان تراکم نهال در کلاس پوسیدگی چهارم بیش‏ترین تعداد را برای تمام گونه­ها به خود اختصاص داد. همچنین با افزایش اندازه سطح حفره­های تاجی، بر تراکم زادآوری افزوده شده است و کلاس سطح زیاد بیش‏ترین زادآوری را دربردارد. تراکم زادآوری بین طبقات شیب و کلاس­های ارتفاعی تفاوت معنی­داری نشان نداد، ولی تراکم گونه­های راش، پلت، شیردار و توسکا در جهات مختلف تفاوت­های معنی­داری نشان می­دهد. بحث و نتیجه­گیری: یافته­های تحقیق حاضر نشان می­دهد که شناخت فرآیند­های طبیعی در توده­های بکر اکوسیستم­های جنگلی، اطللاعات مفیدی در اختیار مدیران اجرایی، جهت اتخاذ تصمیمات درست قرار می­دهد.