بررسی نقشه های آنومالی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوضه آبریز جیرفت)

آگاهی از تغییرات مکانی پارامترهای کیفی ابزاری مهم در جهت شناخت استعدادهای منطقه و نحوه مدیریت اراضی است. بنابراین در این پژوهش تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای EC، SAR، TDS و TH آب زیرزمینی در حوضه آبریز جیرفت با استفاده از روش‌های زمین آماری در طول دوره آماری ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور از اطلاعات مربوط به تجزیه و تحلیل 44 حلقه چاه آب در دشت جیرفت که دارای اقلیم بیابانی گرم میانه می­باشد و بر اساس آخرین نمونه­گیری سال ۱۳93 به‌دست‌آمده است استفاده شد. روش‌های زمین­آماری استفاده‌شده برای پهنه­بندی پارامترهای ذکرشده شامل کریجینگ معمولی و روش عکس فاصله (IDW) با توان­های مختلف بود. برای ارزیابی روش‌های زمین آماری از تکنیک ارزیابی متقابل با معیارهای Root Mean Square Error (RMSE)، Mean Bios Error (MBE)، Mean Absolute Error (MAE) و R2 بین داده­های واقعی و تخمینی استفاده شد. نتایج رتبه‌بندی معیارهای ارزیابی نشان داد که برای پارامتر EC و TDS روش کریجینگ با مدل کروی و برای SARو TH روش عکس فاصله با توان به ترتیب ۲ و ۳ دارای کمترین خطا است. بررسی­های انجام‌شده نشان می­دهد که همبستگی مکانی پارامترهای کیفی اشاره‌شده در دشت جیرفت بسیار زیاد است. به‌طوری‌که خطای مدل نیم تغییرنمای داده­های اندازه­گیری شده نسبت جذبی سدیم در دوره آماری 8۴-138۳ با اثر قطعه­ای ۹۷/۰ و دامنه تأثیر 23 کیلومتر برابر ۲/۱۴ درصد و خطای مدل نیم تغییرنما در دوره آماری ۹۴-۱۳۹۳ با اثر قطعه­ای 23/0 و دامنه تأثیر 2۸ کیلومتر برابر ۸/۳ درصد می­باشد. نتایج نقشه­های آنومالی پارامترهای کیفی در دشت جیرفت نشان داد که بیشترین تغییرات در قسمت شرقی (مناطق جبالبارز) و شمال غربی (ساردویه) می­باشد و کمترین تغییرات در بخش­های جنوبی دشت می­باشد.