بررسی نحوی-معنایی پیرااضافه های زبان کردی(گویش سورانی) بر پایۀ نحو ذره بنیاد

Authors

Abstract:

در نظریۀ نحو ذره­بنیاد، گره­های پایانی، دارای مؤلّفه­های نحوی-معنایی و کوچکتر از تکواژ و چینش ثابت شاخص-هسته-متمم هستند. این مؤلّفه­ها در یک سلسله ­مراتب جهانی به نام توالی نقش­ها چیده­ می­شوند و از اصلِ یک ویژگیِ واژنحوی-یک مؤلّفه-یک هسته پیروی­ می­کنند. در این نظریه، مدخل­ واژگانی شامل یک درختچۀ نحوی است که چینش مؤلّفه­های آن را نشان ­می­دهد و صورت و آوا را به هم پیوند می­دهد: . در این نظریه، واژگان پسانحوی است و ­نحو مسئول ساخت همۀ عناصر زبانی از تکواژ تا جمله است و بازنمون، عملیاتی است که درخت­های ساخته­شده از رهگذر نحو را با درختچه­های ذخیره­شده در درون مدخل­های واژگانی مطابقت ­می­دهد. این نوشتار، ساخت نحوی-معنایی پیرااضافه­های زبان کردی (سورانی) را بررسی­ می­کند. زیرا  بر مبنایِ اصلِ بازتاب بیکر، پیچیدگی ساختواژی نشاندهندۀ پیچیدگی نحوی است و بر عکس. چرا که در شماری از زبان­ها رابطۀ بین تکواژها و هسته‌های نحوی/مؤلّفه­های معنایی نمایندۀ آن­ها، یک رابطۀ یک­به­یک است، در حالی که در ساخت نحوی زیرین همۀ زبان‌ها، باید این رابطه وجود داشته ­باشد. بر این اساس، بررسی پیرا­اضافه­های l{...(d)a، l{...{w{، w{/b{...(d)a و  w{/b{...{w{نشان ­داد که این پیرا­اضافه­ها، به ترتیب دارایِ یک (مکان)، سه (مکان، مبدأ و بست)، چهار (مکان، مبدأ، مقصد و مسیر) و یک (مکان) مؤلفۀ معنایی و به تبع آن همین شمار هستۀ نحوی در نمودار درختی هستند. همچنین یافته­های پژوهش نشان­ داد این پیرااضافه­ها ساخت پایگانی دارند که شیوۀ چینش مولفه­های آن­ها را در نمودار درختی نشان ­می­دهد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نحوی ـ معنایی چند حرف اضافۀ سادۀ زبان کردی (گویش سورانی) بر پایۀ نحو ذره‌بنیاد

در نظریۀ نحو ذره­بنیاد، گره­های پایانی، حاوی مؤلفه‌های نحوی- معنایی و کوچک‌تر از تکواژ هستند. بیشتر تکواژها در چندین گره پایانی پخش ­می­شوند؛ بنابراین، تکواژها در درختچه­ها بازتاب می­یابند و نه در یک گره پایانی. هر گره­ پایانی حاوی یک مؤلفۀ خاص است. این مؤلفه‌ها در یک سلسله‌مراتب جهانی به نام توالی نقش­ها چیده ­می­شوند و از اصلِ یک ویژگیِ واژنحوی-یک مؤلّفه-یک هسته پیروی­ می­کنند. در این نظریه مانن...

full text

نقش معنایی و نحوی تکواژ rā- در کردی سورانی

هدف از مقالۀ حاضر بررسی نقش معنایی و نحوی تک واژ -rā در کردی سورانی است که بر اساس رویکرد «دستور نقش و ارجاع» ون ولین (1996; 1997; 2007) تحلیل می شود. در این مقاله نشان داده می شود که پیوستن -rā به فعل ، سبب عدم حضور تمام نقش های خاصِ مربوط به اثرگذار از جمله کنشگر، نیروی طبیعی، ابزار و نقش های خاص دیگر مانند تجربه گر، اجرا کننده، مصرف کننده و نظایر آن در سطح نحو می شود؛ نقش هایی که به طور مستقی...

full text

بررسی ساختار گروه اسمی گویش کلهری از گویش‌های زبان کردی بر پایۀ نحو ایکس - تیره

در این مقاله بر اساس نظریۀ حاکمیت و مرجع‌گزینی که هگمن (1994) آن را در کتاب مقدمه‌ای بر حاکمیت و مرجع‌گزینی معرفی کرده است و بر طبق قواعد ایکس-  تیره، به بررسی نحوی گروه اسمی گویش کلهری از گویش‌های زبان کردی (وابسته به زبان‌های ایرانی شمال غربی) در مقایسه با زبان فارسی، پرداخته شد. در این چارچوب نظری، اسم به عنوان هسته، در گروه اسمی قرار می‌‌گیرد تا سازۀ بزرگتری تشکیل شود. عناصر دیگر نیز در کنا...

full text

حرکت اجزای پیرااضافه‌ها در زبان کردی (گویش سورانی) برپایۀ نحو ذره‌بنیاد

این پژوهش برپایۀ نحو ذره­بنیاد، نقش نحوی- معنایی و شیوۀ حرکت اجزای پیرااضافه­های زبان کردی  (a(d)a, lQ ...QwQ, lQ ...(d)wQ ...QwQ, wQ ...) را در درون گروه حرف­اضافۀ حاوی آنها می­کاود. نحو ذره­بنیاد برخلاف کمینه­گرایی رویکردی غیرواژگان­گرا است و در آن گره­های پایانی کوچک­تر از تکواژ یعنی مؤلّفه هستند. در این نظریه پیش از نحو واژگانی وجود ندارد بلکه فرایند اشتقاق با مؤلّفه­ها آغازمی­شود و نحو، مسئو...

full text

میزان وابستگی نحوی و معنایی بندهای متممی در زبان فارسی

وابستگی از مهم‌ترین روابط بین عناصر نحوی است. در وابسته‌سازی، واحدی به واحد دیگری وابسته می‌شود. یکی از انواع ساخت‌های وابسته، بند متممی است. در این پژوهش به بررسی میزان وابستگی نحوی و معنایی بندهای متممی زبان فارسی می‌پردازیم. افعال متممی فارسی را براساس عوامل معنایی ازجمله احتمال انجام فعل بند اصلی، هم‌ارجاعی و هم‌زمانی بین بند متممی و بند اصلی، در طبقات متفاوت وابستگی قرار داده‌ایم. سپس، با ...

full text

بررسی رده شناختی نحوی و معنایی اسامی درون مرکز و برون مرکز زبان فارسی در داستان های کودک و نوجوان

هدف مقاله بررسی رده شناختی نحوی و معنایی واژه های مرکب درون مرکز و برون مرکز در داستان های کودک و نوجوان دو گروه سنی است: گروه کودکان (شامل گروه های الف (پیش دبستانی)، ب (سال های اول، دوم و سوم دبستان)، ج (سال های چهارم و پنجم دبستان)) و گروه نوجوانان (شامل گرو‌های د (سال های راهنمایی)، ه (سال های دبیرستان)) است. 315 داستان، به روش دسترسی آسان انتخاب شد و برای تحلیل واژه های مرکب از نظر معنایی،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 26

pages  107- 138

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023