بررسی نثر عرفانی خطابی در کتاب الانسان الکامل عزیزالدین نسفی
Authors
Abstract:
علوم معانی و بلاغت در شکل‌دهی زبان عرفانی بسیار مؤثر بوده است؛ به‌گونه‌ای که عرفا توانسته‌اند با استفاده از این قواعد و اصول، تجارب و تعالیم عرفانی بیان‌ناپذیر خود را به مخاطبان انتقال دهند. بدون تردید، شرط تأثیر علوم معانی و بلاغت آن است که نویسنده، حال و وضعیت مخاطب خویش را به‌درستی بشناسد. عزیزالدین نسفی، در کتاب الانسان الکامل کوشیده است تا به یاری نثر عرفانی خطابی، در اذهان و نفوس مخاطبان خویش تصرّف و اهداف و مقاصد گوناگون خود را به آنان القا کند. این کتاب، همانند دیگر آثار وی، متأثّر از مشرب و مشی عرفانی اوست و در عین تعلیمی بودن، تجربیات عارفانه او را نیز بیان می‌کند. نسفی به‌خوبی می‌داند که تأثیر گفتار، بسی بیشتر از نوشتار است؛ زیرا گفتار، نتیجة ارتباط مستقیم میان گوینده و شنونده است؛ از این رو از کلام خطابی بهره می‌گیرد تا ارتباط صمیمی و پویا با مخاطب ایجاد کند و او را راضی و خشنود نگه دارد؛ به نحوی که مخاطب، هم مفاهیم تعلیمی عرفانی را بفهمد و هم حضوری فعال و دائم در متن احساس کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی، به بررسی اقسام خطاب در نثر عرفانی خطابی نسفی می‌پردازد. برآیند این تحقیق نشان‌دهندة آن است که نسفی به جای پرداختن به مفاهیم خشک و بی‌روح جملات خبری، تلاش کرده از انواع جملات انشایی با معانی ثانوی بهره بگیرد تا از این طریق بر تأثیر کلام خویش در ارتباط با مخاطب بیفزاید و به سالکان طریق با شیوه‌های گوناگون، در این مسیر یاری رساند.
similar resources
کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی *
کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی * آرزو ابراهیمی دینانی1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان چکیده از آنجا که دستیابی به کمال، همواره مهمترین و متعالیترین مقصد اهل معرفت بوده است، هر یک از آنان کوشیدهاند تا کمال را تعریف کنند و ویژگیهای اصحاب کمال را برشمارند. عزیز بن محمّد نسفی، عارف قرن هفتم هجری، از جمله نویسندگانی است که دربارۀ این موضوع به تفصیل سخن گفته و با ط...
full textآداب اهل تصوّف در کتاب "الانسان الکامل"
تصوّف در آغاز یک حرکت صرفاً اخلاقی و پرهیزکارانه بود اما کم کم این جریان فکری به نهادی عظیم تبدیل شد با آداب و ادوات فراوان. بزرگان این مکتب کوشیدند تا با نوشتن کتاب‌هایی در جهت تبیین آداب آن، ضمن آموزش مریدان، به گمان خود از انحراف این جریان جلوگیری کنند. آنان برای بیشتر اعمال خود آدابی بر شمردند تا جایی که وجود این آداب فراوان در تعریفی که از تصوّف شده هم تأثیر گذاشته و گفته‌اند: «تصوّف رعایت آدا...
full textبررسی تطبیقی انسان کامل ازدیدگه ابنعربیوعزیزادین نسفی در دو کتاب فصوص الحکم و الانسان الکامل
مباحث عرفان اسلامی عمدتا بر ارکان اساسی و بنیادین استوار است؛ خدا ، انسان و طبیعت. بدین معنا که همه ی موجودات و از جمله انسان ، محل تجلی و ظهور آن حقیقت واحد، یعنی ذات باری تعالی هستند و در نتیجه به لحاظ واقیعت ، در هستی چیزی جز ذات واحد ایزد منان نیست. باید توجه داشت که این ذات واحد خود دارای مظاهر بی شماری است، به نحوی که همه ی عالم ، محل ظهور صفات و تجلی گاه او محسوب می شود. آفرینش عالم و ظه...
15 صفحه اولMy Resources
Journal title
volume 11 issue 21
pages 79- 100
publication date 2020-05-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023